Η Μάνη (εδώ...) είναι ιστορική περιοχή της Πελοποννήσου. Γεωγραφικά η κυρίως Μάνη ή Μέσα Μάνη, όπως ονομάζεται τοπικά, ορίζεται από τον αυχένα του Ταΰγετου Σαγιά και καταλήγει στο Ακρωτήριο Ταίναρο. Η Μέσα Μάνη διακρίνεται με βάση την κατά μήκος κορυφογραμμή στην Ανατολική Μάνη ή προσηλιακή Μάνη, που βλέπει προς το Λακωνικό Κόλπο και στη Δυτική Μάνη ή απόσκερη ή αποσκιερή Μάνη, που βλέπει στο Μεσσηνιακό Κόλπο. Βορειότερα της Δυτικής Μάνης, δηλαδή από την περιοχή της Καρδαμύλης, βρίσκεται η Μεσσηνιακή Μάνη, ή όπως την αποκαλούν τοπικά η Έξω Μάνη. Ο διαχωρισμός αυτός διακρίνεται και στα επίθετα των κατοίκων, όπου κατά κανόνα της μεν Λακωνικής Μάνης καταλήγουν σε -άκος και της Μεσσηνιακής Μάνης σε -έας.
Γεωγραφικά χωρίζεται στην Έξω Μάνη, όπου είναι η περιοχή από τη Βέργα μέχρι το Οίτυλο, την Μέσα Μάνη, την περιοχή δηλαδή από το Οίτυλο δυτικά και τον Κότρωνα ανατολικά μέχρι το Ταίναρο και την Κάτω Μάνη, τη περιοχή απο τα Μπαρδουνοχώρια μέχρι το Σκουτάρι.
Η Μέσα Μάνη επιπλέον διαχωρίζεται σε προσηλιακή (προς-ήλιος) όπου είναι το ανατολικό κομμάτι και αποσκιερή (απο-σκιερός) όπου είναι το δυτικό κομμάτι.
Η Μεσσηνιακή ή Αποσκιερή Μάνη σε αντίθεση με τη Λακωνική έχει αρκετό πράσινο, εύφορες κοιλάδες, πλατάνια, λιόδεντρα και αμπελώνες. Τα νερά του Ταΰγετου κυλάνε προς αυτή τη μεριά κι όχι προς την ανατολική, της Λακωνικής Μάνης. Κι εδώ υπάρχει η αρχιτεκτονική της πέτρας, η αμυντική διάταξη των οικισμών με τα χαρακτηριστικά πυργόσπιτα για την προστασία των κατοίκων.
Οι αμμουδιές της Στούπας, της Καλόγριας (αν δεν είχε τόοοοσες ομπρέλες) και οι βοτσαλιές του Φονέα και των Ριτσών,
Τα χωριά Καρδαμύλη, Καστανέα(ιά), Μηλέα(ιά), Λαγκάδα, Θαλάμες, Άγιος Νίκων, Κιτριές.
Η εικόνα της πλαγιάς με τον ερειπωμένο Πύργο Κιτρινιάρη που θύμιζε… Χάιλαντς της Σκωτίας!
Η παλιά Καρδαμύλη με τον Πύργο του Μούρτζινου και τον Άγιο Σπυρίδωνα.
Η παραλιακή διαδρομή από Τραχήλα, Άγιο Δημήτριο έως τον Άγιο Νικόλαο το απόγευμα.
Η θέα της Καρδαμύλης και της καταπράσινης γύρω περιοχής, κατεβαίνοντας από την Αγία Σοφία.
Η θέα το ηλιοβασίλεμα από το Ανοιχτό θέατρο Μάνης στην Πλάτσα.
Η θέα από την… μίζερη «πλατεία» - εκεί που κάνει αναστροφή το λεωφορείο – στα Τσέρια.
«Ελιές» στα Ριτσά. Πιέστε εδώ… να διαβάσετε τα σχόλιά μας στο Tripadvisor.
Για τη διαμονή μας προτιμήσαμε το Selinitsa Residence Mani παλαιό πέτρινο σπίτι, όμορφα ανακαινισμένο, στο συμπαθητικό ψαροχώρι του Αγίου Νικολάου (ή Σελινίτσα). Πληρώσαμε 99 ευρώ τη βραδιά, χωρίς πρωινό. Πιέστε εδώ… να διαβάσετε τα σχόλιά μας στο Tripadvisor.
Προσοχή: Το καλοκαίρι ο παραλιακός δρόμος του Αγίου Νικολάου - η περατζάδα με τα πολύχρωμα φωτάκια - κλείνει το βράδυ για τα τροχοφόρα από τις 20:00 μέχρι την 01:00 κι αν θέλετε να πάτε στη νότια πλευρά του οικισμού, πρέπει να χρησιμοποιήσετε την 2η είσοδο του χωριού – στον κεντρικό δρόμο, 600 μέτρα νοτιότερα – που οδηγεί μέχρι τον μεγάλο δημόσιο χώρο στάθμευσης δίπλα στο λιμανάκι.
Τα φωτογραφικά μας αποτελέσματα δεν μ' ενθουσίασαν.
Πολλές φωτογραφίες απερρίφθησαν άνευ επαίνων λόγω κακού ή σκληρού φωτισμού. Έκοψα τα βραδινά βίντεο της GoPro γιατί δεν βρήκα τη σωστή ρύθμιση κι είτε έβγαιναν σαν μέρα είτε με πολύ θόρυβο. Έκοψα επίσης τα περισσότερα βίντεο μέσα από το Jeep λόγω ενοχλητικών αντανακλάσεων στον ανεμοθώρακα (στο παρμπρίζ ντε). Άφησα τα 2 χάλια κομμάτια – που πήρα μεγεθύνοντας πολύ το αντίστοιχο βίντεο της GoPro – με την πινακίδα Καρδαμύλη και Αγ. Νικων (χωρίς τόνο) με την… τρέχουσα αγελάδα! Μας άρεσε περισσότερο η διάσχιση του χωριού του Άγιου Νίκωνα με κατεύθυνση βόρεια προς Λαγκάδα αλλά είχαμε τον ήλιο κόντρα και το αποτέλεσμα δεν ήταν καλό. Στο βίντεο έβαλα τη διάσχιση από βορά προς νότο.
Τα χολερί χρώματα μετά τις Κιτριές, προς Σάντοβα, Ακρογιάλι, Βέργα οφείλονται σε μεσημεριανή αραιή συννεφιά.
Αν δεν ενδιαφέρεστε για τα σχόλιά μου και τις συντεταγμένες των περιοχών, πιέστε στην εικόνα που ακολουθεί να δείτε το βίντεό μας στο YouTube. Επιλέξτε υψηλή ανάλυση (HD) 1080 και πλήρη οθόνη (full screen).
Ακολουθούν συντεταγμένες και σχόλια από τα μέρη που μας φάνηκαν ενδιαφέροντα.
Παραλίες & χωριά Νότια του Αγίου Νικολάου (Σελινίτσα) – μέχρι τα σύνορα με το νομό Λακωνίας.
36° 45.152'n 22° 21.295'e Ξωκλήσι Αγ.Νίκωνος του «Μετανοείτε» στα 1215μ. Θέα. Παράκαμψη 10χλμ σε 23’
Από το τοπίο της Μεσσηνιακής Μάνης, ξεχωρίζουν: η Καρδαμύλη, με τα βυζαντινά μνημεία και το φαράγγι του Βυρού, η Στούπα, η Καστάνια (πάνω από την Καρδαμύλη), η γραφική Λαγκάδα (πάνω από την Τραχήλα) με τα πέτρινα πυργόσπιτα, τα χωριά του Ταΰγετου Τσέρια και Μηλιά (κοντά και πάνω από τον Άγιο Νικόλαο).
Στο δρόμο από Καλαμάτα προς Διρό, χτισμένη σ’ ένα λαγκάδι στα ριζώματα του Ταΰγετου (υψόμετρο 456μ.) σε χρόνους που χάνονται μέσα στην παράδοση, τους θρύλους και την ιστορία, η Λαγκάδα αποτελεί ένα από τα πιο όμορφα χωριά της Έξω (Δυτικής ή Μεσσηνιακής) Μάνης, με γνήσια παραδοσιακά σπίτια, περιτριγυρισμένα από πλούσια βλάστηση.
Τέσσερις κυρίως συνοικισμοί, τα Μιλουτσιάνικα, η Πέρα Χώρα, τα Τσιφολιάνικα και το Κάτω Πηγάδι, συνθέτουν το χωριό, η ιστορία του οποίου ανάγεται στα ρωμαϊκά χρόνια, όταν οι Ρωμαίοι κατέλαβαν το 68μ.Χ. τη διπλανή πόλη, τις Θαλάμες, εγκαθιστώντας στη Λαγκάδα τους στάβλους τους και στη διπλανή περιοχή των Σωματιανών τη σωματοφυλακή τους. Στην είσοδο του χωριού υπάρχει ο παλιός πλακόστρωτος δρόμος, τον οποίο όπως λέγεται δεν έχει αγγίξει οθωμανικό πόδι, κι από όπου περνούσαν οι βυζαντινοί δεσπότες του Μυστρά, όπως κι ο Κολοκοτρώνης με τους Μανιάτες καπεταναίους πηγαίνοντας στην Καλαμάτα.
Στην πλατεία του Σωτήρα στη Λαγκάδα δεσπόζει ο ομώνυμος βυζαντινός ναός, ενώ αξιοθέατα της περιοχής αποτελούν τα βυζαντινά εκκλησάκια Φανερωμένης και Αγίας Μαρίνας, αγιογραφημένα από τον μοναχό Ανδρόνικο, αδελφό του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. Στην πλατεία του Αϊ-Νικόλα, στον καθεδρικό ναό της Λαγκάδας, βρίσκεται η μαρμάρινη λάρνακα με τα λείψανα του αρμενικής καταγωγής εκχριστιανιστή της Μάνης, Νίκωνος του Μετανοείτε.
36° 46.747’n 22° 20.512’e Λαγκάδα. βυζαντινό εκκλ.Φανερωμένης. Μαζί με της Αγίας Μαρίνας είναι αγιογραφημένα από τον μοναχό Ανδρόνικο Παλαιολόγο, αδελφό του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου.
36° 47.120'n 22° 19.811'e Θαλάμες (Κουτήφαρη), πύργος Δερεζέα.
36° 47.276'n 22° 19.642'e Κούμανι. Μεταμόρφωση Σωτήρος & Άγιοι Ανάργυροι πιο πάνω..
36° 47.567'n 22° 19.520'e Νομιτσής. Άγιος Γεώργιος. Όμορφα χωριό στους πρόποδες του Γαϊδουροβουνιού (1202μ), με ωραία θέα προς τον Μεσσηνιακό κόλπο. Στο κέντρο του, ο ναός του Αγ. Γεωργίου με το ξυλόγλυπτο τέμπλο, που λέγεται ότι κατασκευάστηκε από κάποιον που είχε καταφύγει εκεί καταδιωκόμενος και με μοναδικό εργαλείο ένα σουγιά! Προσέξτε τα εντοιχισμένα διακοσμητικά ανάγλυφα στις καλοχτισμένες πέτρινες βρύσες του χωριού που αποτελούν μοναδικά αρχιτεκτονικά κτίσματα.
36° 47.875'n 22° 19.085'e Εκκλησία Αγίου Νικολάου. Βρίσκεται Νότια του χωριού Πλάτσα, στη θέση Καμπινάρι, δίπλα στο θέατρο. Η περιοχή έχει ωραία θέα από ψηλά σε όλη την ακτογραμμή! Ο ναός είναι του 9ου ή 10ου αι. μ.Χ.
36° 47.899'n 22° 19.013'e Ανοικτό Θέατρο Μάνης στην Πλάτσα. Θέα.
36° 51.392'n 22° 20.502'e Καρυοβούνι, Πύργος Γουδέλη 18ου αι.
Διατηρητέα Μνημεία ο Ναός Γενεσίου Θεοτόκου των μεταβυζαντινών χρόνων και ο Πύργος Γουδέλη 18ου αι
Καστάνια ή Καστανέα (εδώ...) θαυμάσιο οικιστικό σύνολο με αξιόλογες εκκλησίες, τον πύργο του καπετάνιου Δουράκη (Ντουράκη) και το φαράγγι Λαγκάδι κοντά του.
36° 51.761'n 22° 18.618'e στην πλατεία του χωριού το 5όροφο πυργοσυγκρότημα του καπετάν Ντουράκη (ή Δουράκη) που παρείχε καταφύγιο στον Θ. Κολοκοτρώνη στη διάρκεια του μεγάλου διωγμού των κλεφτών (1803-1806), πριν τη μετάβασή του, το 1806, στην Ελαφόνησο. Ναός Αγίου Πέτρου 12ου αι.
36° 53.220'n 22° 17.850'e ερείπια καστρομονάστηρου Σαμουήλ (εδώ...)
36° 53.512'n 22° 17.891'e Μονή Βαϊδενίτσας ή Βοϊδενίτσας (εδώ...)
36° 53.482'n 22° 17.620'e Πύργος Κιτρινιάρη (εδώ,,,)
Εξωχώρι (Ανδρούβιστα ως το 1932) στα 500μ.
36° 52.663'n 22° 15.086'e Προάστιο ή Πραστείο, κρήνη των Μελισσηνών του 1643.
36° 52.685'n 22° 15.144'e Προάστιο, Άγιος Νικόλαος, την Κοίμηση της Θεοτόκου, το Μοναστήρι των Αγίων Θεοδώρων και ένα εντυπωσιακό πέτρινο γεφύρι.
36° 52.673'n 22° 15.246'e Πύργος Περδικέα-Χιουσέα.
Έξοδο στον κεντρ.δρόμο.
36° 48.853'n 22° 17.794'e παραλία Αγίου Δημητρίου
Λιμανάκι Αγίου Δημητρίου.
Απέναντι από το λιμάνι του Αγίου Δημητρίου υπάρχει η βραχονησίδα Πέφνος. Στην Πέφνο, σύμφωνα με τη Μυθολογία, γεννήθηκαν μέσα από ένα αυγό οι Διόσκουροι, Κάστορας και Πολυδεύκης που ήταν ημίθεοι, προστάτες των ναυτιλλομένων και αδελφοί της Ωραίας Ελένης.
36° 48.684'n 22° 17.786'e πύργος Καπετάν Χρηστέα (συμμετείχε στην απελευθέρωση της Καλαμάτας)
36° 48.570'n 22° 17.808'e ξωκλήσι Αγίου Δημητρίου, από κάτω μικρή παραλία & λιμανάκι
36° 48.176'n 22° 17.836'e Καταφύγι, ενδιαφέρουσα βραχώδης «παραλία» με 3όροφο σπήλαιο. Κατάβαση είτε από τον μικρό χώρο στάθμευσης πάνω του είτε από το Katafygio Village. Αποφύγετε κατάβαση με σαγιονάρες και το κολύμπι όταν έχει κύμα.
36° 47.540'n 22° 18.218'e κάστρο σπηλιά Αγίου Δημητρίου, στα βράχια δίπλα στον δρόμο.
Τραχήλα, ψαροχώρι στη Μεσσηνιακή Μάνη, άγνωστο σε πολλούς. Το γραφικό λιμανάκι με τις βάρκες και τα πετρόχτιστα σπίτια, στο μανιάτικο τοπίο. Αναζητήστε το γνήσιο, χοντρό αλάτι του χωριού, που συλλέγεται από τους βράχους της περιοχής. Επιστροφή Β προς Άγ. Δημήτριο, Άγ. Νικόλαο…
Άγιος Νικόλαος (Σελινίτσα)
36° 50.594'n 22° 15.482'e Χαλικούρα, απόμερη βοτσαλιά.
Σε λόφο πάνω από τη Στούπα, σε θέση των αρχαίων Λεύκτρων που προσφέρει υπέροχη θέα, σώζονται τα ερείπια φράγκικου κάστρου («Γιστέρνα» ή «Μποφώρ»), που οικοδομήθηκε το 13ο αιώνα από τον Γουλιέλμο Βιλεαρδουίνο. Λίγα ερείπια. Μόνο για τη θέα. Δεν ανεβαίνει δρόμος.
36° 50.554'n 22° 15.897'e ερείπια φράγκικου κάστρου («Γιστέρνα» ή «Μποφώρ»). Τα υπολείμματα φράγκικου κάστρου, στην Ακρόπολη των αρχαίων Λεύκτρων. Στη προϊστορική πόλη έχουν βρεθεί λίθινη αξίνα πρωτοελλαδικής εποχής, μαρμάρινο κεφάλι Αθηνάς, μαρμάρινο Ιονικό κιονόκρανο, μαρμάρινο κεφάλι γενειοφόρου άντρα ρωμαϊκών χρόνων και πήλινη γυναικεία κεφαλή κλασσικών χρόνων. Όλα βρίσκονται στο Μουσείο της Καλαμάτας.
36° 50.724'n 22° 15.559'e παραλία Στούπα, χρυσή αμμουδιά. Οργανωμένη…
Ανατολικά από τη Στούπα βρίσκονται ο οικισμός Λεύκτρο, με την εκκλησία της Παναγίας (1802), και το χωριό Πύργος, ένα «μπαλκόνι» με εξαίρετη θέα, παραδοσιακό χρώμα και τη βυζαντινή εκκλησία της Παναγίας, την Πάνω Παναγία.
36° 51.020'n 22° 15.499'e παραλία Καλόγρια, μεγάλη αμμουδιά γεμάτη απ' άκρη σ' άκρη με δεκάδες ομπρελοκαθίσματα. Δυσκολία εύρεσης χώρου στάθμευσης.
36° 51.730'n 22° 15.012'e παραλία Δελφίνια, άμμο με βότσαλα και λίγη σκιά. Σκαλάκια.
36° 52.043'n 22° 14.893'e παραλία Φονέας, μεγάλα λευκά βότσαλα, με βράχια στις άκρες και αρκετή σκιά από αυτά στην αριστερή (νότια) πλευρά της. Μπιτσόμπαρο και άνετος χώρος στάθμευσης / αναστροφής.
36° 52.119'n 22° 14.746'e Ενάλιο σπήλαιο Βατσινήδη ή Βοτσινίδη (εδώ...) Δεν θα το βρείτε εύκολα.
«Στον δρόμο από Αρεόπολη προς Καρδαμύλη, 100 µ. μετά την παραλία του Φονέα, αναζητήστε στα δεξιά µια πινακίδα «scuba diving» καθώς δεν υπάρχει άλλο διακριτικό. Εκεί θα αφήσετε το αυτοκίνητο και θα κατεβείτε ένα δύσβατο μονοπάτι μέχρι το εξαιρετικής φυσικής ομορφιάς ενάλιο σπήλαιο. Χωρίζεται σε 2 μεγάλους θαλάμους µε λίμνες µε θαλασσινό νερό (αν είστε τολμηροί κάντε µια βουτιά) που συνδέονται μεταξύ τους µε διάδρομο. Στην 1η αίθουσα ένας φεγγίτης επιτρέπει την είσοδο των ακτίνων του ηλίου που αντανακλούν στα νερά και δημιουργούν ένα παραμυθένιο τοπίο, ενώ στη 2η ένας εντυπωσιακός σταλακτιτικός διάκοσμος συνθέτει όμορφο σκηνικό.»
36° 52.678'n 22° 14.390'e παραλία Καλαμίτσι, βοτσαλιά με κυπαρίσσια μέχρι τη θάλασσα. Τον Ιούλιο του 2022 είχαν ρίξει άμμο!
36° 52.715'n 22° 14.410'e Μουσείο Μπενάκη (εδώ...), σπίτι του Patrick Leigh Fermor (εδώ...), ενός Άγγλο-Ιρλανδού συγγραφέα και διάσημο κάτοικο της περιοχής, που έγραψε πολλά έργα για την Ελλάδα και τη Μάνη. Ο συγγραφέας πολέμησε ως «Μιχάλης» στην Αντίσταση της Κρήτης, αλλά έπεσε στη μάχη με τον έρωτά του με τη Μάνη και διάλεξε να τη μοιράζεται με την πατρίδα του. Πρόκειται για ένα σπίτι-μουσείο σε μια πανέμορφη τοποθεσία και έναν μεσογειακό κήπο.
Καρδαμύλη μπροστά στο λιμανάκι της, βρίσκεται το γραφικό νησάκι Μερόπη (ή Αμυγδαλόνησος), πάνω στο οποίο σώζονται ερείπια ενετικών τειχών και η μονόκλιτη καμαροσκέπαστη βασιλική της Kοίμησης της Θεοτόκου του 18ου αιώνα.
36° 53.006'n 22° 14.040'e Καρδαμύλη, το παλιό Τελωνείο στην άκρη του μικρού λιμανιού. Φωτογραφίστε το από πάνω. Κάτω χάνει.
Όμορφος πετρόχτιστος οικισμός με μεγάλη ιστορία. Το πιο αναγνωρίσιμο χωριό της περιοχής. Την αναφέρει ο Όμηρος μεταξύ των πόλεων που είχε υποσχεθεί να χαρίσει ο Αγαμέμνονας στον Αχιλλέα αν παντρευόταν μια από τις κόρες του, την Ιφιάνασσα, τη Λαοδίκη ή τη Χρυσόθεμη. Η Καρδαμύλη έπαιξε σημαντικό ρόλο κατά την προετοιμασία της επανάστασης του 1821. Σήμερα μπορείτε να περπατήστε στα σοκάκια και να θαυμάσετε τους ιστορικούς Πύργους και Πυργόσπιτα της. Μην χάσετε την μεγαλοπρεπή βυζαντινή εκκλησία του Αγ. Σπυρίδωνα 18αι, τους τάφους των Διόσκουρων που είναι λαξεμένοι σε βράχο κοντά στο φαράγγι του Βυρού και τα ερείπια του μεσαιωνικού κάστρου.
Οι πεζοπόροι μπορείτε να περπατήσετε στο φαράγγι του Βυρού, μήκους περίπου 20 χλμ., σε μια διαδρομή εντυπωσιακή μέσα από άγρια τοπία και πλούσια βλάστηση.
Οι περιπατητές πιέστε εδώ να δείτε τα μονοπάτια της Καρδαμύλης
Παράκαμψη από Καρδαμύλη. Πετροβούνι, όμορφο ορεινό χωριό με θέα στην Καρδαμύλη.
36° 54.014'n 22° 15.008'e θέα προς το φαράγγι Βυρού και τη μονή Λυκακίου.
Επιστροφή…
36° 53.477'n 22° 14.094'e Πύργος Μούρτζινου. Ωραία εξωτερική εικόνα και ενδιαφέρουσα η εσωτερική περιήγηση. Πετρόχτιστο συγκρότημα με πύργο, οχυρή κατοικία-οντά, βοηθητικά κτίσματα και την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα. Χτίστηκε μεταξύ του 17ου και του 19ου αι., ανήκε στο πανίσχυρο γένος των Τρουπάκηδων-Μούρτζινων και φιλοξενεί έκθεση που βοηθάει να κατανοήσουμε τη σχέση της μανιάτικης κοινωνίας με τη μανιάτικη αρχιτεκτονική: όσο πιο κλειστή η πρώτη τόσο πιο αμυντική η δεύτερη. Καθημερινά 08.00-20.00 πλην Δευτέρας. Είσοδος: 2 ευρώ.
Εκκλησία Αγίου Σπυρίδωνα. Πιο πάνω (Α), από μονοπάτι, οι τάφοι Διόσκουρων
36° 53.516'n 22° 14.163'e θολωτοί τάφοι Διόσκουρων του Κάστορα & του Πολυδεύκη. …τους δύο λαξευτούς τάφους στην Αγία Σοφία της Παλαιάς Καρδαμύλης οι οποίοι από τον Στράβωνα αποδίδονται στους Διόσκουρους. Βόρεια από τους τάφους ο χάρτης μου δείχνει την Αρχαία Καρδαμύλη.
36° 53.669'n 22° 13.507'e παραλία (τα) Ριτσά
Παράκαμψη... 13.1 χλμ 21’ από Ριτσά ή Καρδαμύλη.
36° 54.898'n 22° 14.223'e Προσήλιο (Λιασίνοβα), πύργος Πατριαρχέα.
Τσέρια (εδώ...). Το μπαλκόνι της Μάνης.
36° 54.770'n 22° 13.157'e Θέα προς την Καρδαμύλη από τον κεντρικό δρόμο.
36° 55.771'n 22° 12.043'e γυναικεία μονή Ανδρουμπεβίτσας. Βυζαντινή.
36° 55.784'n 22° 11.539'e Μάλτα. Άγ.Γιώργης/Πύργος Μαυρίκου κοντά Κουτήφαρη-Αλούπηδων
36° 56.076'n 22° 11.695'e Κάστρο Ζαρνάτας (εδώ...) ή Κάστρο του Κουμουνδουράκη & ξωκλήσι Ζωοδ. Πηγής στο λόφο. Ενα από τα τέσσερα μεγάλα κάστρα της Μάνης, υστεροβυζαντινό που καταστράφηκε από τους Τούρκους οι οποίοι το ξαναέκτισαν τον 17ο αιώνα και του έδωσαν τη σημερινή του μορφή.
36° 56.043'n 22° 11.611'e Κοίμηση της Θεοτόκου 13αι με σπουδαίες τοιχογραφίες.
36° 56.256'n 22° 11.886'e Πυργόσπιτο Κουμουνδουραίων (εδώ...). Ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος (1815 – 1883) διετέλεσε 10 φορές πρωθυπουργός της Ελλάδας για συνολικό διάστημα 7.5 χρόνων. Η προτομή του βρίσκεται στην είσοδο του πύργου.
36° 56.265'n 22° 11.908'e δίπλα στον πύργο ο μυκηναϊκός τάφος του ομηρικού Μαχάονος (εδώ...) κι εδώ... «Ο θολωτός τάφος του Κάμπου είναι κατασκευασμένος στις Β/ΒΑ υπώρειες χαμηλού λόφου, στην τοποθεσία Γαρμπελιά, στα δεξιά του δημόσιου δρόμου, με κατεύθυνση από την Καλαμάτα προς τη Μάνη. Στην κορυφή του λόφου η ερειπωμένη σήμερα πυργοειδής κατοικία του Αλεξάνδρου Κουμουνδούρου.»
36° 57.283'n 22° 11.339'e Γεφύρι Κοσκόρακας.
36° 56.286'n 22° 10.798'e Πύργος Κετσέα στους Άνω Δολούς.
36° 55.428'n 22° 09.734'e Βυζαντινού τύπου εκκλησάκι του Αγ. Νικολάου δίπλα στον δρόμο.
36° 55.041'n 22° 09.303'e Καλλιανέϊκα, εκκλ.Ζωοδόχου Πηγής.
36° 55.766'n 22° 08.515'e παραλία και λιμανάκι Κιτριές (εδώ...)
Ένα από τα πιο γραφικά χωριά της Μεσσηνίας, μέσα σε έναν μικρό όρμο, οι Κιτριές αποτελούν ιστορικό χωριό του νομού, καθώς επί Τουρκοκρατίας αποτελούσαν την έδρα των Μπέηδων της Μάνης, καθώς και το σημαντικότερο λιμάνι του Μεσσηνιακού κόλπου. Εδώ υπογράφηκε το ιστορικό «Σύμφωνο των Κιτριών» κατά το 1819 από τις οικογένειες Μαυρομιχαλαίων, Γρηγοράκηδων και Τρουπάκηδων οι οποίες υποσχέθηκαν μεταξύ τους ειρήνη καθώς και ένωση των δυνάμεών τους κατά την Επανάσταση του 1821, ενώ τον Μάρτιο του 1821 ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης ανέλαβε αρχηγός των σπαρτιατών δυνάμεων.
36° 57.292'n 22° 08.639'e Ακρογιάλι η μεσαία από τρεις βοτσαλιές.
36° 57.827'n 22° 08.479'e Αβία νότια
36° 57.929'n 22° 08.456'e Αβία βόρεια
36° 58.005'n 22° 08.491'e Παλαιοχώρα Αβίας
36° 57.371’n 22° 12.431’e πέτρινο γεφύρι στο Μπίλιοβο, στο φαράγγι του Ριντόμου.
Μπίλιοβο: Μια από τις πιο γνωστές και όμορφες πεζοπορικές διαδρομές της Μεσσηνίας, το λιθόστρωτο καλντερίμι που συνδέει τα χωριά Σωτηριάνικα και Αλτομιρά στην Έξω Μάνη και χαρακτηρίστηκε πρόσφατα ως μνημείο. Το σωζόμενο σήμερα τμήμα του έχει μήκος 3 χιλιομέτρων και με 83 στροφές (από τις οποίες οι 78 είναι 180μοιρών) ανεβαίνει από τα Σωτηριάνικα (υψόμετρο 300 μέτρων) στα Αλτομιρά (υψόμετρο 800 μέτρων). Σε ορισμένα τμήματα αναρριχάται πάνω στο βράχο και κατά το μεγαλύτερό του κομμάτι κινείται παράλληλα και μέσα σε ρέμα μεγάλης κλίσης. Καθώς η διαδρομή ανηφορίζει και το υψόμετρο αυξάνεται, οι πεζοπόροι έχουν τη δυνατότητα να θαυμάζουν από ψηλά τα χωριά της Μάνης και τον Μεσσηνιακό κόλπο. Η κατασκευή του μονοπατιού ξεκίνησε το 1904 και θεωρείται επίτευγμα της λαϊκής αρχιτεκτονικής. Πολλές από τις στροφές του είναι κατασκευασμένες σε μεγάλη κλίση εδάφους, ενώ για τη δημιουργία του μονοπατιού εργάστηκαν τεχνίτες και εργάτες πέτρας από τα γειτονικά χωριά. Υπολογίζεται, με βάση σκαλισμένη σε μια πέτρα επιγραφή πως το καλντερίμι τελείωσε το 1928. Η πεζοπορική αυτή ανάβαση είναι από τις πιο δημοφιλείς διαδρομές στην Μεσσηνία. Διαρκεί περίπου δύο με δυόμισι ώρες και αν εξαιρέσει κανείς ότι είναι ανηφορικής πορείας, δεν παρουσιάζει ιδιαίτερη δυσκολία.
36° 58.298'n 22° 13.846'e Αλτομιρά. Το χωριό βρίσκεται αμφιθεατρικά χτισμένο στη βουνοπλαγιά του Ταΰγετου και πήρε το όνομά του από τον ληστή Αλτόμορο που βρήκε καταφύγιο στην περιοχή. Στο ακατοίκητο σήμερα χωριό θα θαυμάσετε επίσης εκκλησίες με υπέροχες τοιχογραφίες, πέτρινα σπίτια, εξαιρετικά δείγματα Μανιάτικης αρχιτεκτονικής.
36° 58.247'n 22° 08.614'e παραλία Αρχοντικού, η μεσαία από 3 βοτσαλιές
Παράκαμψη 8+8 = 16 χλμ 17’ + 17’ = 34 λεπτά
36° 58.510'n 22° 10.602'e Πύργος ή κάστρο των Καπετανάκηδων στο χωριό Χαραυγή (Τρικότσοβα). Οι Καπετανάκηδες ήταν μια από τις Μανιάτικες οικογένειες που ήταν οπλαρχηγοί, ξεκίνησαν και συνέχισαν τον επαναστατικό αγώνα του 1821. Στην είσοδο υπάρχει τάφος χωρίς να αναφέρονται υπόλοιπα στοιχεία. Επιστροφή…
36° 59.771'n 22° 09.324'e παραλία Αλμυρού (Βέργα)
Η μάχη του Διρού (22 - 26 Ιουνίου 1826) (εδώ...)
και η Μάχη του Πολυάραβου (28 Αυγούστου 1826) (εδώ...) οι 3 νικηφόρες μάχες κατά του Ιμπραήμ που κράτησαν τη Μάνη ελεύθερη και μαζί με τη νίκη του Υψηλάντη στους βάλτους των Μύλων την προηγ. χρονιά (13-06-1825) την επανάσταση του 1821 ενεργή.
Για όσους ενδιαφέρονται για το χρονολόγιο της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 πιέστε εδώ…
Και για όσους βαριούνται να ψάχνουν, μερικές αράδες για το… μεγαλείο της φυλής μας.
Ο εμφύλιος πόλεμος κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης. Σωστά διάβασες αγαπητέ και μοναδικέ μου αναγνώστη. Εμφύλιος (εδώ...)!
Η δεύτερη περίοδος από τον Νοέμβριο έως τον Δεκέμβριο του 1824.
6 Φεβρουαρίου 1825, ο Θ. Κολοκοτρώνης συλλαμβάνεται και φυλακίζεται στην Ύδρα.
12 Φεβρουαρίου 1825, ο Ιμπραήμ αποβιβάζεται – ανενόχλητος – με την εμπροσθοφυλακή του στρατού του και 11 ευρωπαίους αξιωματικούς στη Μεθώνη. Μοναδικές απώλειές του… 50 άνδρες που πνίγηκαν στην αποβίβαση!
Περισσότερες λεπτομέρειες στο βιβλίο του Μιχαήλ Β. Σακελλαρίου «Η απόβαση του Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο».
18 Μαΐου 1825, ο Κολοκοτρώνης αποφυλακίζεται από την Ύδρα.
20 Μαΐου 1825, πέφτει ο Παπαφλέσσας στο Μανιάκι.
10 Ιουνίου 1825, ο Ιμπραήμ καταλαμβάνει την Τριπολιτσά.
13 Ιουνίου 1825, ο Ιμπραήμ χάνει τη μάχη στους Μύλους από τον Δ. Υψηλάντη & τον Ι. Μακρυγιάννη.
14 Ιουνίου 1825 ο Ιμπραήμ καίει το Άργος.
23 Ιουνίου 1825, ο Κολοκοτρώνης χάνει τη μάχη στα Τρίκορφα Τριπολιτσάς
8-11 Νοεμβρίου 1825, εκκαθαριστικές επιχειρήσεις του Ιμπραήμ στην Ηλεία.
10-11 Απριλίου 2026, η Έξοδος του Μεσολογγίου.
22-25 Ιουνίου 1826, ο Ιμπραήμ χάνει στη Μάχη της Βέργας.
22-26 Ιουνίου 1826, ο Ιμπραήμ χάνει στη Μάχη του Δυρού.
30 Μαρτίου 1827, η Εθνοσυνέλευση εκλέγει τον Ιωάννη Καποδίστρια «Κυβερνήτη της Ελλάδος» με 7ετή θητεία
8-20 Οκτωβρίου 1827 η Ναυμαχία του Ναβαρίνου (εδώ...). Οι απώλειες των Οθωμανών υπολογίζονταν σε 6.000 ενώ μόνο πάνω στην τουρκική και αιγυπτιακή ναυαρχίδα οι νεκροί και οι τραυματίες ήταν περίπου 1.000. Από τη συμμαχική πλευρά οι νεκροί και τραυματίες ήταν 654 άνδρες εκ των οποίων 272 Βρετανοί, 184 Γάλλοι και 198 Ρώσοι. Ο Δεριγνύ ανέφερε ότι «στην ιστορία δεν υπήρξε μεγαλύτερη καταστροφή στόλου».
7 Ιουλίου 1828,υπογράφεται πρωτόκολλο ανάμεσα στις τρεις Μεγάλες Δυνάμεις. Αποφασίζεται η αποστολή στην Πελοπόννησο γαλλικού εκστρατευτικού σώματος υπό τον Μεζόν, με σκοπό να εκδιώξει τον Ιμπραήμ.
4 Σεπτεμβρίου 1828, αρχίζει η αποχώρηση των τουρκοαιγυπτιακών στρατευμάτων.
27 Σεπτεμβρίου 1828 αναχωρεί και ο Ιμπραήμ από την Πελοπόννησο.
«Υπάρχει κι ένας τρίτος γύρος του Εμφυλίου (εδώ...). Θα ξεσπάσει αμέσως μετά τη δολοφονία Καποδίστρια και θα διαρκέσει μέχρι την άφιξη του Όθωνα. Είναι ο πλέον άγνωστος, ο μακρύτερος σε διάρκεια και ο πιο φοβερός. Φαίνεται να αποδεικνύει στην Ευρώπη ότι οι Έλληνες δεν μπορούν να αυτοκυβερνηθούν. Αυτό όμως που συμβαίνει στην Ελλάδα δεν αποτελεί την εξαίρεση αλλά τον κανόνα. Όπως γράφει ο David Armitage, κάθε μεγάλη επανάσταση εμπεριέχει και έναν εμφύλιο πόλεμο. Ο δικός μας εμφύλιος, αν πρέπει οπωσδήποτε να χαρακτηριστεί, έστω σχηματικά, ήταν ένας εμφύλιος της παράδοσης με τη νεωτερικότητα. Ευτυχώς τον κέρδισε η δεύτερη.»