Κυριακή 11 Νοεμβρίου 2018

Πάρνων, Νοέμβριος 2018

Πάρνων, Μαλεβός ή Κρόνιον 

Ο μεγαλύτερος ορεινός όγκος της Πελοποννήσου, ο Μαλεβός των νεότερων, το Κρόνιον όρος – σαν το ιερό βουνό του Κρόνου – ή ο Πάρνων των αρχαίων, όπως αναφέρεται στον Στράβωνα
και στον Παυσανία  ονομασία που συγγενεύει ετυμολογικά με τα ονόματα των βουνών Παρνασσός και Πάρνηθα από την προελληνική ρίζα πάρνα και σημαίνει πέτρινο σπίτι.

Ξεκινήσαμε από την Κηφισιά στις 08:10 το πρωί του Σαββάτου 10 Νοεμβρίου 2018. Κάναμε μία μικρή στάση για φωτογράφηση των αρχαίων λατομείων στις Κλεωνές και συνεχίσαμε για τη Νεμέα (1) να επισκεφθούμε το Μουσείο της Αρχαίας Νεμέας (2), τον Αρχαιολογικό χώρο να δούμε τα ερείπια του ναού του Νέμειου Δία – όχι του μπερμπάντη Ολύμπιου Δία αλλά του θεού των βοσκών και της κτηνοτροφίας.


Περισσότερες λεπτομέρειες από την επίσκεψή μας στον αρχαιολογικό χώρο της Νεμέας, εδώ…

(1) Η πόλη αρχικά ονομαζόταν Άγιος Γεώργιος, απ’ όπου προέρχεται και η ονομασία του κρασιού Αγιωργίτικο. Το όνομα Νεμέα, που το οφείλει στην Ναϊάδα Νύμφη Νεμέα ή Νέμεια, κόρη του Ασωπού ποταμού, δόθηκε επίσημα στην πόλη το 1925. Ετυμολογικά η λέξη προέρχεται από το ρήμα «νέμω» (βοσκώ) καθώς στο παρελθόν η γύρω περιοχή ήταν βοσκοτόπια.

(2) Το Μουσείο (27460 22739), ο Αρχαιολογικός χώρος και το Στάδιο της Νεμέας είναι ανοικτά όλες τις ημέρες της εβδομάδας (ΚΑΙ την Δευτέρα), από 08:00 έως 17:00. Για εισιτήρια πληρώσαμε 3 ευρώ το άτομο.

Το ραντεβού με την υπόλοιπη παρέα των παλαίμαχων ορειβατών του Πεζοπορικού Ομίλου ήταν προγραμματισμένο στις 11:00 π.μ στον ΣΕΑ Αλέα 37° 39.107'n  22° 27.892'e αμέσως μετά την έξοδο από τη σήραγγα του Αρτεμισίου, στο 142ο χλμ Ε.Ο. Αθηνών – Κορίνθου – Τρίπολης πριν τα διόδια της Νεστάνης.

Συνεχίσαμε προς Τρίπολη, αφήσαμε τη νέα Ε.Ο. και πήραμε τον παλαιό δρόμο προς Σπάρτη,  συμπληρώσαμε – δια παν ενδεχόμενο –  με 29,01 λίτρα απλής αμόλυβδης βενζίνης x 1,689 το λίτρο, στη BP (3) στο 11 χλμ Τρίπολης – Σπάρτης, στρίψαμε αριστερά προς Καρυές, Βαρβίτσα και κάναμε μία ολιγόλεπτη στάση στη Βαμβακού να περπατήσουμε στα γραφικά και έρημα σοκάκια της.  Στη συνέχεια ανηφορίσαμε προς Καστάνιτσα, στρίψαμε αριστερά προς Καταφύγιο Ε.Ο.Σ. (4) και Άγιο Πέτρο και καταλήξαμε στο καταφύγιο του Ε.Ο.Σ. Σπάρτης στη θέση Αρνόμουσγα στα 1.420 μέτρα υψόμετρο, στις 15:00 το μεσημέρι του Σαββάτου.

Περισσότερες λεπτομέρειες για το καταφύγιο Πάρνωνα του Ε.Ο.Σ. Σπάρτης, πιέστε εδώ… εδώ... κι εδώ...

(3) Να σημειώσω για τους εποχούμενους στο βουνό ότι πρατήριο βενζίνης θα συναντήσετε μόνο πριν τον Άγιο Πέτρο (ΕΚΟ) – το https://fuelgr.gr/web/ ΔΕΝ παρουσιάζει όμως τιμές κι εμείς το βράδυ της Κυριακής 11/11 δεν το είδαμε ανοιχτό. Τα τελευταία πρατήρια που δείχνει με τιμές είναι της Cyclon και και της Shell πριν το χωριό Ρίζες ερχόμενοι από Τρίπολη – και φυσικά αν έρθετε από την παραλία, τα πρατήρια κοντά στο Άστρος.

(4) Προσοχή: Όπως ανηφορίζετε από Βαμβακού – μετά τη διασταύρωση από / προς Βέροια – θα δείτε πινακίδα στα δεξιά προς Καταφύγιο Πάρνωνα που ΔΕΝ οδηγεί στο καταφύγιο του Ε.Ο.Σ. Σπάρτης αλλά σε άλλο του Δασαρχείου που συνήθως είναι κλειστό.

Ο κ. Κώστας – ο φύλακας που μας περίμενε – μας είπε ότι οι καταρράκτες της Λεπίδας δεν είχαν ακόμη νερό οπότε αφιερώσαμε το υπόλοιπο της ημέρας σε αθλοπαιδιές… Αυστραλίας στο μεγάλο «γήπεδο» κάτω από το καταφύγιο, σε επίσκεψη στην κοντινή πηγή – στην οποία οδηγεί σηματοδοτημένο μονοπάτι με ασπροκόκκινα σήματα – να γεμίσουμε τα παγούρια μας, στο μάζεμα καυσόξυλων για το τζάκι και στη μελέτη του ηλιακού ρολογιού που βρίσκεται εκεί κοντά.  

Μόλις έπεσε ο ήλιος και το κρύο άρχισε να γίνεται αισθητό, μαζευτήκαμε στην τραπεζαρία, ανάψαμε το τζάκι κι αρχίσαμε από νωρίς το λιτό μας – λέμε τώρα – δείπνο με άφθονη   τσιπουροκρασομπυροκατάνυξη! Ακολούθησαν  α καπέλα χοροί – προφανώς δεν αναφέρομαι στα καλύμματα κεφαλής, ‘ντάξει; –  τραγικά παράφωνες προσπάθειες καταστροφής γνωστών ασμάτων (5) και φυσικά τα άφθονα γλυκά με την – άνιση για μία ακόμη φορά – κοπή της κλασσικής πλέον και απρόσμενα νόστιμης και «δεμένης» φέτος πασταφλόρας φέρουσας… μικρογραφία λαμπάδας για τον εορτασμό των γενεθλίων γηραιού μέλους της ομάδας. Κλείσαμε την όμορφη βραδιά με τους κλασσικούς ατελέσφορους μονόλογους για την τρέχουσα πολιτική κατάσταση και τους αυταπατημένους "πολιτικούς" κι εθνάρχες που κρύβουν τη γύμνια τους στο επάρατο παρελθόν ανίκανοι να κατανοήσουν το παρόν κι αδιαφορώντας για το μέλλον!

(5) Τα ακούσματα ήταν τέτοια που μέλος της παρέας προσφέρθηκε την επόμενη φορά να κουβαλήσει στις πλάτες του Τζου-άνευ κάπα-Μποξ!

Η διανυκτέρευση ήταν τυπική ενός καταφυγίου, σε ρομαντική και ολίγον στενάχωρη ατμόσφαιρα, εν μέσω πλέριων ροχαλητών, παραμιλητών κι αφροκροτημάτων. Αυτή τη φορά είχαμε και μεταμεσονύκτια καλλιτεχνική νότα με εναέρια πιρουέτα μετά θορυβώδους ολοκληρώσεως από τον δεύτερο εξώστη/όροφο κρεβατιού! Το γεγονός αν ο επίδοξος Νουρέγιεφ ήτο ξύπνιος πριν η – αναγκαστικά – μετά την προσγείωση, ελέγχεται.

Στην παρέα συμμετείχαν και τους ευχαριστούμε για αυτό, οι Στέλιος Μπ., Ελένη Σκ., Κική Κ., Αντώνης Π., Νίκη, Γιώργος Σ., Αλίκη Σ., Γιώργος, Φαίδρα, Κώστας Δ., Ανδρέας Β., Κλειώ, Γρηγόρης Γκ., Καίτη Γκ., Μαρία, Σωτηρία Φρ., Γιώργος Ζ., Άννα Γ. and last but not least Χρύσανθος Γ.  Συνολικά 19 άτομα. Για τη διανυκτέρευση στο καταφύγιο πληρώσαμε 12 ευρώ το άτομο. Η παρέα εξέφρασε παράπονα για την καθαριότητα του καταφυγίου και την έλλειψη φωτισμού στις τουαλέτες στο υπόγειο.

Η επόμενη ημέρα ξημέρωσε με καλό και καθαρό καιρό με τα σύννεφα να είναι χαμηλότερα από το καταφύγιο. Καθυστερήσαμε λίγο την αναχώρησή μας περιμένοντας τον Παναγιώτη Μπ. που μπερδεύτηκε λίγο στους ορεινούς δρόμους ερχόμενος από τη Σπάρτη. Τα 20 πλέον άτομα, μοιραστήκαμε σε δύο ομάδες. Η πρώτη άφησε τα αυτοκίνητα δίπλα στον ασφάλτινο δρόμο προς τον Άγιο Πέτρο - το χωριό, όχι τον... θυρωρό του παραδείσου - στην ενδεικτική πινακίδα του μονοπατιού προς το μεγάλο λιβάδι στον Κάμπο και την Μεγάλη Τούρλα, την κορυφή. Η δεύτερη ξεκίνησε λίγο αργότερα, ανηφόρισε με τα τετρακίνητα τον μέτριας βατότητας χωματόδρομο, μέχρι τον Προφήτη Ηλία (τον Αϊ Λιά των κατοίκων της περιοχής) στην άκρη του λιβαδιού, άφησε τα αυτοκίνητα και όσους… τρόμαξαν μόλις είδαν τον όγκο της κορυφής, δίπλα στο μικρό ξωκλήσι και άρχισαν την ανάβαση από εκεί.

Μονοπάτι ουσιαστικά από το λιβάδι και πάνω δεν υπάρχει και τα κόκκινα σήματα δείχνουν μία νοητή ανηφορική ευθεία προς την πρώτη κορυφή πριν τη Μεγάλη Τούρλα. Η κορυφή της Μεγάλης Τούρλας κρύβεται και δεν φαίνεται μόλις αρχίζεις την ανάβαση. Η πλαγιά είναι σχετικά απότομη με βραχώδες μεν αλλά σαθρό έδαφος που χρειάζεται προσοχή – ειδικά στην κατάβαση. Τα μπατόν είναι απαραίτητα. Αρχίσαμε την ανάβαση στις 11:00 και υπολογίζαμε σε 45 λεπτά να είμαστε στην κορυφή αλλά τελικά – με τη γλώσσα έξω – κάναμε σχεδόν τον διπλάσιο χρόνο με αποτέλεσμα η πρώτη ομάδα που ακολουθούσε να μας προλάβει λίγο πριν την κορυφή και ο Παναγιώτης Μπ. που πονηρά σκεπτόμενος παρέκαμψε την πρώτη κορυφή από τα αριστερά / ανατολικά να βρεθεί μπροστά μας!

Τα σύννεφα που το πρωί ήταν χαμηλότερα από μας, μας πρόλαβαν στην κορυφή και μας περιόρισαν  τη θέα προς τη θάλασσα και την γύρω περιοχή. Η πλαγιά αντίθετα από αυτήν που ανεβήκαμε, μας φάνηκε πιο ομαλή – κακώς όπως αποδείχτηκε στη συνέχεια – και κατηφορίσαμε προς τα εκεί ακολουθώντας μάλιστα τα κόκκινα σήματα που μάλλον απευθύνονται σε μπεκάτσες κασκαντέρ και όχι σε σώφρονες ορειβάτες. Το έδαφος κι εδώ ήταν σαθρό και πιο απότομο από την πλαγιά που ανεβήκαμε. Κάποια αγύμναστα πόδια που κουράστηκαν περισσότερο, κάποια γόνατα που ταλαιπωρήθηκαν αρκετά μας ανάγκασαν να μειώσουμε αρκετά τον ήδη αργό ρυθμό μας, να καθυστερήσαμε λίγο παραπάνω και μαζί με τις ενθουσιώδεις χειρονομίες του προπορευόμενου Γρηγόρη από μακριά – δεν μπορεί για να κάνει έτσι, κάτι σοβαρό συνέβη – να ανησυχήσουν τους υπόλοιπους της δεύτερης ομάδας που μας περίμεναν φιλοσοφώντας στον ηλιόλουστο Προφήτη Ηλία.

Είχαμε προγραμματίσει να κατηφορίσουμε τον απότομο χωματόδρομο προς Σίταινα και να καταλήξουμε στην Καστάνιτσα για περπάτημα στα ανηφορικά σοκάκια του χωριού, κάστανα και φαγητό. Η ώρα όμως ήταν ήδη 3 και ο ήλιος έπεφτε, οπότε αλλάξαμε το πρόγραμμα ενημερώσαμε  τους άλλους της πρώτης ομάδας πήραμε τον χωματόδρομο προς τη Μονή Μαλεβής αυτήν τη φορά και καταλήξαμε στον Άγιο Πέτρο για φαγητό.

Σημείωση: Στον Άγιο Πέτρο, υπάρχει χώρος στάθμευσης αμέσως μετά την εκκλησία δεξιά, με λίγα σκαλιά που οδηγούν στην πλατεία.

Ο Στέλιος, η Ελένη κι ο Παναγιώτης μας αποχαιρέτησαν άσπλαχνα και συνέχισαν για Σπάρτη. Εμείς κάτσαμε και φάγαμε σχετικά καλό και χορταστικό φαγητό στην Ταβέρνα «Ο Καρράς κι ο Πάρνωνας» με 12 ευρώ το άτομο.  

Αποχαιρετίσαμε κι ευχαριστήσαμε την παρέα για τη συντροφιά της και πήραμε τον δρόμο της επιστροφής, μετά τις 18:00, νύχτα πιά.

Το gps μας έλεγε να γυρίσουμε μέσω Καρυών, όπως ήρθαμε το πρωί του Σαββάτου αλλά εμείς συνεχίσαμε προς Καστρί, Μεσοράχη, Δραγούνι, Ρίζες, Γιοκαραίικα, βγήκαμε στον παλιό δρόμο Σπάρτης – Τρίπολις και μετά στη νέα Ε.Ο. Τρίπολης – Κορίνθου. 

Φτάσαμε στην Κηφισιά στις 8:30 το βράδυ.

Πιέστε στην εικόνα που ακολουθεί να δείτε το μικρό μας βίντεο στο YouTube. Επιλέξτε υψηλή ανάλυση (HD 1080) και πλήρη οθόνη.


Για διόδια πληρώσαμε Α.Ο.2.80 + Ελευσίνα 2.10 + Ισθμό 1.80 + Σπαθοβούνι 2.50 + Νεστάνη 2.35 = 11.55 x 2 = 23.10 ευρώ!

Για Καύσιμα...
Στη BP στο 11 χλμ Τρίπολης – Σπάρτης 29,01 λίτρα x 1,689 = 49 ευρώ, στην ΕΚΟ στη Νέα Κηφισιά, 40.26 λίτρα x 1,565 = 63 ευρώ. Συνολικά διανύσαμε 488 χλμ. με 69,27 λίτρα απλής αμόλυβδης βενζίνης και πληρώσαμε 112 ευρώ.

Μερικές συντεταγμένες

Πρν02  37° 48.244'n  22° 45.461'e αρχαίο λατομείο Κλεωνών (δίπλα στην ΕΟ, χώρος στάθμευσης)
Στην περιοχή των Κλεωνών, ακριβώς δίπλα από την Εθνική Οδό Κορίνθου-Τρίπολης, βρίσκεται αρχαίο λατομείο της πόλης με εμφανή δείγματα χρήσης εξελιγμένης τεχνικής λάξευσης και εξόρυξης. Το λατομείο παρείχε οικοδομικό υλικό για την κατασκευή του ιερού του Διός στη Νεμέα.

Πρν03  37° 48.458'n  22° 42.676'e Αρχαιολογικό Μουσείο  Νεμέας.

Πρν05 37° 27.737'n  22° 26.120'e Στάδιο Τεγέας, πρατήριο βενζίνης Cyclon
Πρν10  37° 19.688'n  22° 34.930'e Μονή Παναγίας Μαλεβής

Καταρράκτες Λεπίδας   
Πρν11  37° 21.533'n  22° 38.243'e Άγ.Ιωάννης, διασταύρ. δεξιά – ερχόμενοι από Άγ.Πέτρο - Μαλεβή
Πρν12  37° 20.497'n  22° 37.748'e τέλος χωματόδρ. με χώρο αναστροφής από Άγιο Ιωάννη 3.18χλμ
Πρν13  37° 20.545'n  22° 37.621'e 1ος καταρράκτης Λεπίδας από Άγιο Ιωάννη.

Στην είσοδο του χωριού Άγιος Ιωάννης (ερχόμενοι από Άστρος – στην έξοδο ερχόμενοι από Άγιο Πέτρο) υπάρχει πινακίδα προς τον καταρράκτη που απέχει περίπου 4 km. Υπάρχει δρόμος στην αρχή ασφάλτινος και στην συνέχεια χωματόδρομος μέχρι σχεδόν τον καταρράκτη. Εκεί ξεκινά μονοπάτι που καταλήγει στην λιμνούλα του κάτω καταρράκτη. Για το επάνω τμήμα η πρόσβαση είναι λίγο δυσκολότερη από τον βράχο δεξιά του καταρράκτη και ασαφές μονοπάτι που υπάρχει εκεί. Στην συνέχεια κατάβαση στο επίπεδο της πάνω λιμνούλας. Δεν απαιτούνται τεχνικά μέσα.
     Στην επιστροφή μπορεί να γίνει μια μικρή παράκαμψη προς τον γκρεμό που υπάρχει πάνω από το φαράγγι της Λεπίδας που οδηγεί στον 2ο καταρράκτη. Εκεί υπάρχει και ένα μικρότερο ρέμα που ενώνεται με τον χείμαρρο Βρασιάτη μετά τον 2ο καταρράκτη. Από το σημείο αυτό είναι σχετικά εφικτή η κατάβαση στο επίπεδο του 2ου καταρράκτη.

     Στο φαράγγι της Λεπίδας που διαρρέεται από τον χείμαρρο Βρασιάτη χηματίζονται δύο πανέμορφοι και ψηλοί καταρράκτες με γαλάζιες λιμνούλες στο κάτω μέρος. Ο 1ος καταρράκτης που είναι και διπλός είναι προσβάσιμος από το χωριό Άγιος Ιωάννης. Ο 2ος που αναφέρεται εδώ έχει αφετηρία από σημείο πάνω στον δρόμο Άστρους - Πλάτανος 2 km από το χωριό Πλάτανο.
     Το μονοπάτι που αρχίζει από πολύ κλειστή στροφή στον ασφάλτινο δρόμο 2 km από τον Πλάτανο απέναντι από ένα μαντρί. Στο σημείο αυτό υπάρχει ενημερωτική πινακίδα. Μετά από 200 μ. το μονοπάτι καταλήγει μέσα στην κοίτη του ποταμού την οποί ακολουθούμε αντίστροφα στην ροή του ποταμού. Υπάρχει πολύ καλή σήμανση και μονοπάτι κυρίως στην αριστερή όχθη του χειμάρρου όπως ανεβαίνουμε μέχρι τον καταρράκτη. 200μ από την αρχή της πορείας στην κοίτη υπάρχει όμορφη λιμνούλα και 150μ μετά στην στροφή προς αριστερά της κοίτης υπάρχει συμβολή και δεύτερου μικρότερου χείμαρρου που έρχεται από την περιοχή του Αγ. Ιωάννη. Μπορούμε να ανέβουμε την κοίτη του δεύτερου αυτού χειμάρρου ώστε να καταλήξουμε στο οροπέδιο πάνω από τους γκρεμούς και να ακολουθήσουμε τον χωματόδρομο που οδηγεί από τον Αγ. Ιωάννη στον 1ο διπλό καταρράκτη της Λεπίδας. Συνεχίζοντας αντίθετα στην ροή του χειμάρρου 300 μέτρα σε μετά υπάρχει λιμνούλα και εμφανίζεται το πάνω μέρος του καταρράκτη. Μετά από 300 μέτρα εμφανίζεται ολόκληρος ο καταρράκτης ύψους 70 μέτρων. Στο κάτω μέρος σχηματίζεται λιμνούλα.
Πρν14   37° 20.171'n  22° 38.590'e Αρχή μονοπατιού από τον κεντρικό ασφάλτινο δρόμο κοντά στον Πλάτανο. Στα 800 μ ή 30 λεπτά πεζοπορίας φτάνετε στον 2ο καταρράκτη.
Πρν15   37° 20.336'n  22° 38.095'e 2ος καταρράκτης Λεπίδας από Πλάτανο
Πρν20   37° 17.080'n  22° 33.137'e Άγ.Θεόδωρος ο Στρατηλάτης πάνω από Βαρβίτσα θέα Ταΰγετο
Πρν21   37° 16.402'n  22° 35.054'e 1η (Β) έξοδος από κεντρικό δρόμο προς Προφήτη Ηλία
Πρν22   37° 17.243'n  22° 36.390'e Ξωκλήσι Προφήτη Ηλία
Πρν231 37° 16.702'n  22° 36.423'e Μονοπάτι προς Μεγάλη Τούρλα 14 χλμ από καταφύγιο –Πρ.Ηλία
Πρν232 37° 16.784'n  22° 36.685'e Μονοπάτι στροφή δεξιά προς Μεγάλη Τούρλα
Πρν233 37° 16.685'n  22° 36.774'e Κορυφή Μεγάλη Τούρλα (1.935μ)
Πρν24   37° 15.650'n  22° 35.081'e Καταφύγιο Πάρνωνα του ΕΟΣ Σπάρτης στη θέση Αρνόμουσγα πάνω από το Χωριό Βαμβακού Λακωνίας – δωρεά του Ελληνοαμερικάνου George Pierce (Γιώργος Παπαθεοδώρου) – στα 1420 μέτρα υψόμετρο.
    Το καταφύγιο δε διαθέτει ρεύμα, έχει τζάκι, σόμπα, γκάζι για μαγείρεμα, εσωτερικές τουαλέτες στο υπόγειο, ενώ υπάρχει και φυσική πηγή νερού σε απόσταση 200μ. Η δυνατότητα φιλοξενίας είναι 34 άτομα σε ένα δωμάτιο στον 1ο όροφο με τριώροφες κουκέτες. Για λεπτομέρειες και προγραμματισμό διαμονής επικοινωνήστε με τον ΕΟΣ Σπάρτης στο 27310 22574.

Πρν26   37° 14.845'n  22° 35.671'e 2η (Ν) έξοδος από κεντρικό δρόμο προς Προφήτη Ηλία

     Από τη Βαμβακού αρχίζει το σηματοδοτημένο μονοπάτι, που οδηγεί μετά από πορεία 1,5 - 2 ωρών, στο ορειβατικό καταφύγιο του ΕΟΣ Σπάρτης σε υψόμετρο 1.420 μ.
     Από το καταφύγιο βαδίζουμε 500 μέτρα περίπου στο δασικό δρόμο και συναντάμε τη σηματοδοτημένη διαδρομή για την κορυφή. Αρχικά κατηφορίζουμε, περνάμε από πηγή και ρεματιά και στη συνέχεια αρχίζουμε να ανεβαίνουμε σταθερά μέχρι να συναντήσουμε δασικό δρόμο, τον οποίο ακολουθούμε (βόρεια) ως το τέλος του. Συνεχίζουμε σε μονοπάτι μέσα σε στενή ρεματιά για να καταλήξουμε στο οροπέδιο του Κάμπου (ως εδώ πορεία περίπου 2,5 ωρών μέσα σε δάσος). Στο οροπέδιο βρισκόμαστε πια στην υποαλπική ζώνη. Εδώ στη διάρκεια του πολέμου ήταν κρυφό συμμαχικό αεροδρόμιο.
     Μισή ώρα ακόμη ανάβαση χωρίς μονοπάτι στο γυμνό όγκο της κορυφής, που βρίσκεται δεξιά μας (ανατολικά), για να βρεθούμε στο ψηλότερο σημείο του Πάρνωνα, Τη Μεγάλη Τούρλα ή Κρόνιο ή αλλιώς Μαλεβό. Με το όνομα Μαλεβός ονομάζεται και ολόκληρο το βουνό.
     Από τη κορυφή ακολουθούμε βόρεια πορεία και καταλήγουμε στο οροπέδιο, στο εκκλησάκι του Αη Λιά. Ακολουθούμε πότε δρόμο και πότε μονοπάτια σε ΒΒΔ κατεύθυνση και ολοκληρώνουμε τη διάσχιση καταλήγοντας στη μονή Μαλεβής, κοντά στο χωριό Άγιος Πέτρος.

Άλλα αξιοθέατα της περιοχής που ίσως σας ενδιαφέρουν…
37° 19.773'n  22° 37.061'e Άγιος Γεώργιος  - ερείπια
37° 20.303'n  22° 37.423'e Κάστρο Ωριάς
37° 14.522'n  22° 39.524'e Μονή Κοντολινάς

Κοσμάς ορεινής Αρκαδίας
37° 08.747'n  22° 46.130'e Μονή Παναγίας Έλωνας
37° 08.883'n  22° 49.167'e Μονή Αγίου Νικολάου Σίτζας (πάνω από το Λεωνίδιο)
Λεωνίδιο

Ενδεικτικές χλμ αποστάσεις:
Κηφισιά – Αρχαιολογικός χώρος Νεμέας 115 χλμ
Αρχαιολογικός χώρος Νεμέας – μικρή παράκαμψη προς Δολιανά 77 χλμ
Δολιανά – Άγιος Πέτρος (έξω, διασταύρωση προς Καταφύγιο) 20 χλμ
Άγιος Πέτρος (έξω)  – Μονή Μαλεβής – Άγιος Γιάννης – Λέπιδα (χώρος αναστροφής) 16.1 χλμ
Άγιος Γιάννης – Λέπιδα (χώρος αναστροφής) 3.8 χλμ
Λέπιδα – Άγιος Γιάννης – Μονή Μαλεβής – Άγιος Πέτρος – Καταφύγιο Πάρνωνα 29.3 χλμ
Άγιος Πέτρος (έξω) – καταφύγιο 13.2 χλμ
Καταφύγιο Πάρνωνα – Προφήτης Ηλίας – μονοπάτι προς κορυφή 14.2 χλμ
Καταφύγιο – διασταύρωση προς Μονή Κοντολινάς 11.5 χλμ
Διασταύρωση προς Μονή Κοντολινάς – Μονή Κοντολινάς 7.2 χλμ
Διασταύρωση προς Μονή Κοντολινάς – Καστάνιτσα 3.7 χλμ
Καστάνιτσα–Σίταινα–Ορεινή Μελιγού–Άγ.Ιωάννης–Άγιος Πέτρος 37χλμ ολοκλήρωση γύρου Πάρνωνα
Άγιος Πέτρος (έξω) – Τρίπολη (έξω) – Κηφισιά 201.28 χλμ
Τσίντζινα (Πολύδροσο) – Άστρος – νέα ΕΟ – Κόρινθος – Νέα Κηφισιά 215 χλμ
Τσίντζινα – Βαμβακού – Βαρβίτσα – Καρυές – ΕΟ Σπάρτης Τρίπολης – Κόρινθος – Ν.Κηφισιά 225χλμ

Πιέστε εδώ για χάρτες Πάρνωνα...

Καταφύγιο Πάρνωνα

Βρίσκεται στα 1.420 μέτρα υψόμετρο - δωρεά του Ελληνοαμερικανού George Pierce (Γιώργου Παπαθεοδώρου) - στη θέση Αρνόμουσγα, πάνω από το χωριό Βαμβακού Λακωνίας κοντά στον ασφάλτινο δρόμο που ενώνει Βαμβακού - Καστάνιτσα - Άγιο Πέτρο (υπάρχει ενδεικτική πινακίδα). Τα τελευταία 300 μέτρα είναι βατός χωματόδρομος που καταλήγει σε άνετο χώρο στάθμευσης μπροστά του. Μπορείτε να φτάσετε σ' αυτό ερχόμενοι είτε από Τρίπολη (ή Σπάρτη) μέσω Άγιου Πέτρου ή Βαμβακού είτε οπό Άστρος μέσω Μονής Μαλεβής ή Καστάνιτσας.

Προσοχή: Αν ανηφορίσετε από Βαμβακού – μετά τη διασταύρωση από / προς Βέροια – θα δείτε πινακίδα στα δεξιά σας προς Καταφύγιο Πάρνωνα που ΔΕΝ οδηγεί στο καταφύγιο του Ε.Ο.Σ. Σπάρτης αλλά σε άλλο του Δασαρχείου που συνήθως είναι κλειστό.

Δε διαθέτει ηλεκτρικό ρεύμα, έχει τζάκι, σόμπα, γκάζι για μαγείρεμα, εσωτερικές τουαλέτες στο υπόγειο, ενώ υπάρχει και φυσική πηγή νερού σε απόσταση 200μ. Η δυνατότητα φιλοξενίας είναι 34 άτομα σε ένα δωμάτιο στον 1ο όροφο με τριώροφες κουκέτες. Για λεπτομέρειες και προγραμματισμό διαμονής επικοινωνήστε με τον ΕΟΣ Σπάρτης στο 27310 22574.

Διανυκτερεύσαμε στα καταφύγιο του Πάρνωνα το Σ/Κ 10 και 11 Νοεμβρίου 2018, 19 άτομα. Πληρώσαμε 12 ευρώ το άτομο.

Οι συντεταγμένες του...
37° 15.650'n  22° 35.081'e Καταφύγιο Πάρνωνα του ΕΟΣ Σπάρτης στη θέση Αρνόμουσγα. .

Σάββατο 10 Νοεμβρίου 2018

Αρχαία Νεμέα

Ξεκινήσαμε από την Κηφισιά στις 08:10 το πρωί του Σαββάτου 10 Νοεμβρίου 2018. Κάναμε μία μικρή στάση να φωτογραφήσουμε τα αρχαία λατομεία στις Κλεωνές που πρόσφεραν τις πέτρες για το ναό του Δία και συνεχίσαμε για τη Νεμέα (1) να επισκεφθούμε το Μουσείο της Αρχαίας Νεμέας (2), τον Αρχαιολογικό χώρο να δούμε τα ερείπια του ναού του Νέμειου Δία – όχι του μπερμπάντη Ολύμπιου Δία αλλά του θεού των βοσκών και της κτηνοτροφίας. Και η λέξη Νεμέα άλλωστε προέρχεται από το ρήμα νέμω, βοσκώ – και το στάδιο (που είναι δίπλα ανατολικά) που κάθε δύο χρόνια από το 573 π.Χ. – πριν από εκείνους της Ολυμπίας – τον μήνα Ιούλιο κατά τη δεύτερη πανσέληνο μετά το θερινό ηλιοστάσιο, τελούνταν τα Νέμεα ή Νέμεια, αθλητικοί αγώνες ως μέρος κύκλου εορτών προς τιμήν του Δία και του νηπίου Οφέλτη (3) ή – μετά τον θάνατό του – Αρχέμορου γιου του βασιλιά της Νεμέας Λυκούργου που συμπλήρωναν την τετράδα των πανελλήνιων αγώνων της αρχαιότητας (Ολύμπια, Πύθια, Ίσθμια, Νέμεα).

(1) Η πόλη αρχικά ονομαζόταν Άγιος Γεώργιος, απ’ όπου προέρχεται και η ονομασία του κρασιού Αγιωργίτικο. Το όνομα Νεμέα, που το οφείλει στην Ναϊάδα Νύμφη Νεμέα ή Νέμεια, κόρη του Ασωπού ποταμού, δόθηκε επίσημα στην πόλη το 1925. Ετυμολογικά η λέξη προέρχεται από το ρήμα «νέμω» (βοσκώ) καθώς στο παρελθόν η γύρω περιοχή ήταν βοσκοτόπια.

(2) Το Μουσείο (27460 22739), ο Αρχαιολογικός χώρος και το Στάδιο της Νεμέας είναι ανοικτά όλες τις ημέρες της εβδομάδας (ΚΑΙ την Δευτέρα), από 08:00 έως 17:00. Το εισιτήριο για το Μουσείο, τον αρχαιολογικό χώρο και το στάδιο, είναι κοινό. Πληρώσαμε 3 ευρώ το άτομο.

(3) Οφέλτης ή Αρχέμορος. Ο ιδρυτικός μύθος των Νεμέων Αγώνων συνδέεται με το θάνατο του νηπίου Οφέλτη, γιού του βασιλιά της Νεμέας Λυκούργου και της Ευρυδίκης. Όταν γεννήθηκε το μωρό τους, ο Λυκούργος συμβουλεύτηκε το μαντείο των Δελφών πώς να διασφαλίσει την υγεία και την ευτυχία του παιδιού του και η Πυθία προμήνυσε ότι αυτό το αγόρι δεν έπρεπε να ακουμπήσει στη γη προτού μάθει να περπατάει.

Γυρίζοντας στη Νεμέα, ο Λυκούργος ανέθεσε τη φροντίδα του γιού του σε μια σκλάβα, την Υψιπύλη. Καιρό αργότερα, πέρασαν από τη Νεμέα οι επτά στρατηγοί (ήταν η εποχή που οι «Επτά επί Θήβαις» της τραγωδίας του Αισχύλου, κινήθηκαν ενάντια στη Θήβα), καθ΄ οδόν από το Άργος προς τον όλεθρό τους. Όταν αυτοί ζήτησαν από την Υψιπύλη που είχε τον Οφέλτη αγκαλιά, να πιούν από την Αδράστεια πηγή, η τροφός απερίσκεπτα άφησε το μωρό σε ένα στρώμα από αγριοσέληνα, όπου ένα φίδι δάγκωσε και σκότωσε το παιδί, επαληθεύοντας την προφητεία. Ο Αμφιάραος ένας από τους Επτά Στρατηγούς με μαντικές ικανότητες, αφού ερμήνευσε τον θάνατο του παιδιού σαν κακό οιωνό για την αποστολή τους, το μετονόμασε σε Αρχέμορο (Αρχή κακής μοίρας) και τέλεσαν τα Νέμεα ως επιτάφιους αγώνες στη μνήμη του. Η ιστορία απεικονίζεται σε μια σαρκοφάγο Ρωμαϊκής περιόδου, από την Κόρινθο που απεικονίζει το θάνατο του Οφέλτη, με την Υψιπύλη στα δεξιά και τον Άδραστο, των αρχηγό των Επτά επί Θήβας, στα αριστερά του.

Κατάλοιπα αυτής της παράδοσης είναι εμφανή στον αρχαιολογικό χώρο της Νεμέας με τη μορφή του Ηρώου του Οφέλτη (όπου βρέθηκε και χάλκινο ειδώλιο του νηπίου του 300 περίπου π.Χ.) και ενός Ιερού Άλσους από κυπαρίσσια. Η ίδια παράδοση ενσωματώθηκε και στους αγώνες: Οι δώδεκα ελλανοδίκες / κριτές φορούσαν μαύρα σε ένδειξη πένθους και το στεφάνι των αγώνων ενώ στην αρχή ήταν ελιάς, αργότερα αντικαταστάθηκε από χλωρό σέλινο ως επικήδειο σύμβολο, ένδειξη του εφήμερου της νίκης και της νεκρικής λατρείας. Ο μύθος εξηγεί επίσης τον έλεγχο της περιοχής από το Άργος, την έδρα των Επτά, καθώς και τη μεταφορά αργότερα των αγώνων εκεί.
Σύμφωνα με τον σχολιαστή του Πινδάρου, ο Ηρακλής επανίδρυσε τα Νέμεα σε ανάμνηση του Αρχέμορου και τα αφιέρωσε στον Δία για μεγαλύτερη επισημότητα.

Πιέστε στην εικόνα που ακολουθεί, να δείτε το μικρό μας βίντεο στο YouTube.
Επιλέξτε υψηλή ανάλυση (1080 HD) και πλήρη οθόνη.


Μας άρεσε ο αρχαιολογικός χώρος και το Μουσείο.  Προτείνω να αρχίσετε την επίσκεψή σας από το Μουσείο, να συνεχίσετε στον αρχαιολογικό χώρο και στον Ναό του Νέμειου Δία και να αφήσετε το Στάδιο για το τέλος. Θα πάρετε πάλι το μεταφορικό σας μέσο, θα ανεβείτε 400 μέτρα περίπου και θα σταθμεύσετε μπροστά στην είσοδο του σταδίου. Στο στάδιο φροντίστε να μπείτε από την θολωτή  στοά που έμπαιναν οι αθλητές μετά το Αποδυτήριο – μετά την είσοδο δεξιά – και μην παραλείψετε να περπατήσετε στον αγωνιστικό χώρο αλλά και στο μονοπάτι γύρω από αυτόν
 
37° 48.244'n  22° 45.461'e αρχαίο λατομείο Κλεωνών. Στην περιοχή των Κλεωνών, ακριβώς δίπλα από την Εθνική Οδό Κορίνθου-Τρίπολης με μεγάλο χώρο στάθμευσης. Το αρχαίο λατομείο της πόλης με εμφανή δείγματα χρήσης εξελιγμένης τεχνικής λάξευσης και εξόρυξης. Το λατομείο παρείχε οικοδομικό υλικό για την κατασκευή του ιερού του Διός στη Νεμέα.

37° 48.458'n  22° 42.676'e Αρχαιολογικό Μουσείο και χώρος Νεμέας. Τα σημαντικότερα αξιοθέατα της Νεμέας είναι ο ναός του Νέμειου Δία και το Στάδιο. Ο ναός έχει μήκος  44,5 μέτρα περίπου και πλάτος 22 μέτρα. Οι κίονες έχουν ύψος περίπου 10 μέτρα και στέκουν ακόμη επιβλητικοί στο τοπίο της Νεμέας. Ο ναός έχει χτιστεί τον 4ο π.Χ. αιώνα στη θέση πιθανόν αρχαϊκού ναού με ψαμμιτικό ασβεστόλιθο «ασθενή και ανομοιογενή, με μηχανικές αντοχές πολύ μικρότερες, όχι μόνο του μαρμάρου αλλά και άλλων σκληρών ασβεστόλιθων που χρησιμοποιήθηκαν στην ανέγερση μνημείων». Κάτι που γνώριζαν ωστόσο και οι αρχαίοι τεχνίτες, οι οποίοι φρόντισαν να επιχρίσουν τους κίονες και τα άλλα αρχιτεκτονικά μέλη προκειμένου να τα προστατέψουν από τη φθορά. Η αποκατάσταση των αρχιτεκτονικών μελών σήμερα, απαίτησε εξάλλου και τη χρήση συμπληρωμάτων από νέο λίθο, που αναζητήθηκε σε σύγχρονο λατομείο, πλησίον του αρχαίου.

Αποτελείται από επιμήκη σηκό με πρόναο και άδυτο – υπόγεια κρύπτη, με άγνωστη ακόμη χρήση, αν και πιθανολογείται ότι υπήρξε χώρος μαντείου. Οι κίονες του πτερού ήταν δωρικοί, έξι στην ανατολική και δυτική πλευρά και δώδεκα στη βόρεια και στη νότια πλευρά. Σώζεται η θεμελίωση στενόμακρου βωμού ανατολικά του ναού. Το στάδιο χωρητικότητας περίπου 40.000 θεατών, κατασκευάσθηκε στα τέλη του 4ου αιώνα π.Χ. κι έχει χτιστεί , 400 μ. ΝΑ του ναού του Διός της Νεμέας, στο καλύτερο σημείο της κοιλάδας με καταπληκτική θέα.

Ο στίβος του σταδίου, συνολικού μήκους 178 μ., πλαισιωνόταν από λίθινο αγωγό με λίθινες λεκάνες κατά διαστήματα για συγκέντρωση πόσιμου νερού. Στη νότια πλευρά του υπάρχει η λίθινη αφετηρία. Οι αθλητές και οι κριτές, αφού προετοιμάζονταν σε απλό ορθογώνιο κτίσμα (το αποδυτήριο) με εσωτερική κιονοστοιχία στα δυτικά, εισέρχονταν στο Στάδιο από θολωτή στοά. Οι θεατές κάθονταν σε πρόχειρα βαθμιδωτά επίπεδα, λαξευμένα στο μαλακό πέτρωμα, ενώ λίθινα καθίσματα βρίσκονται σε δύο ή τρεις σειρές μεταξύ αφετηρίας και στοάς.

Γύρω στο 270 π.Χ., οι αγώνες μεταφέρθηκαν στο Άργος, παρόλο που ο Άρατος ο Σικυώνιος το 235 π.Χ. επιχείρησε την επιστροφή των αγώνων στη Νεμέα. Μετά από ένα διάστημα, κατά το οποίο γίνονταν εναλλάξ στη Νεμέα και στο Άργος, οι αγώνες σύντομα μεταφέρθηκαν οριστικά στο Άργος.

Το Στάδιο ανεσκάφη κατά τα έτη 1974-81 από την Αμερικανική Σχολή Κλασικών Σπουδών (Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας) υπό τη διεύθυνση του καθηγητή St. Miller.

Έχει γίνει μερική αναστήλωση-στερέωση της Θόλου της στοάς του Σταδίου.