Κυριακή 14 Μαΐου 2023

Αίγινα, Μάιος 2023

Σύμφωνα με τα ευρήματα των ανασκαφών ή Αίγινα πρωτοκατοικήθηκε περί το 3.500 π.Χ.

Κατά την μυθολογία οφείλει την ονομασία της σε μία από τις 20 κόρες του Ασωπού (Σημ.1) – του θεού του ομώνυμου ποταμού της Βοιωτίας – και της Μετώπης κόρης του Λάδωνα, την Αίγινα την οποία ερωτεύτηκε ο Δίας, την απήγαγε και την έφερε στο νησί Οινώνη που μετονομάστηκε σε Αίγινα.

(Σημ.1) Ακόμα και σήμερα υπάρχει ποταμός Ασωπός στην Αίγινα αλλά ονομάζεται «Ρέμα της Σκοτεινής».

Στον πίνακα του Ζαν-Μπαπτιστ Γκρεζ (Jean-Baptiste Greuze) - Aegina Visited by Jupiter, 
1767-69 ο Δίας - αυτοπροσώπως - και η Αίγινα που νευρίασε τόσο πολύ που βγήκε απ' τα ρούχα της!


Στους προϊστορικούς χρόνους (4.000-3.000 π.Χ.) αναπτύσσεται πολυπληθής πόλη στον Λόφο της Κολώνας, με ψηλά τείχη, δίπλα στον «Κρυφό Λιμένα». Το 2.500-2.000 π.Χ. εμφανίζεται πρωτοελλαδικός οικισμός στη ΝΔ πλαγιά του λόφου. Στα ΒΑ του νησιού βρέθηκε οχυρωμένος μεσοελλαδικός οικισμός σε μήκος 26 χλμ. 

Από την μυθολογία στην ιστορία.

Ο Αιακός, γιος του Δια και της νύμφης Αίγινας, βασίλευσε πάρα πολλά χρόνια στην Αίγινα (κατά την παράδοση επειδή στο νησί δεν κατοικούσαν άνθρωποι ο Δίας μεταμόρφωσε τα μυρμήγκια σε ανθρώπους τους «Μυρμιδόνες») κι έγινε γνωστός για τη μεγάλη του δικαιοσύνη. Το χάρισμα αυτό του Αιγινήτη βασιλιά εκτιμήθηκε απ’ όλους τους άλλους άρχοντες της Ελλάδας. Γι’ αυτό, όταν κάποτε υπήρξε στην Ελλάδα μεγάλη ξηρασία, σαν τιμωρία των Θεών επειδή ο Πέλοπας σκότωσε τον βασιλιά Στύμφαλο, η Πυθία είπε στους αντιπροσώπους των πόλεων, που κατέφυγαν στο Μαντείο των Δελφών, ότι για να βρέξει πρέπει να προσευχηθεί ο Αιακός. Έτσι ο δίκαιος βασιλιάς της Αίγινας ανέβηκε στο πιο ψηλό βουνό του νησιού του και παρακάλεσε τους Θεούς να στείλουν την πολυπόθητη βροχή.  Πριν ακόμη τελειώσει καλά-καλά η δέηση του Αιακού, άρχισε να βρέχει. Αυτός για να ευχαριστήσει τον Δία, έχτισε στο βουνό ένα ιερό που το αφιέρωσε στον Ελλάνιο Δία. Από τότε το βουνό λέγεται Ελλάνιο Ορος, δηλαδή αφιερωμένο από. όλους τους Έλληνες στον Θεό της βροχής, τον Δία.

Ο Αιακός έκανε τρεις γιους. Τον Πηλέα και τον Τελαμώνα με την Ενδηίδα – την κόρη του κένταυρου Χείρωνα ή του Σκίρωνα που άλλοι τον θεωρούσαν ληστή - που σκότωσε ο Θησέας - κι άλλοι (οι Μεγαρείς) ευεργέτη ήρωα – και τον Φώκο με τη Νηρηίδα Ψαμάθη, μία από τις 50 ή 100 κόρες του θαλάσσιου δαίμονα Νηρέα

Οι δύο μεγαλύτεροι γιοι του Αιακού είτε από παρότρυνση της μητέρας τους κατά μία εκδοχή είτε από λάθος κατά μία άλλη εκδοχή, σε άσκηση δισκοβολίας σκότωσαν τον Φώκο ρίχνοντας πάνω του τον δίσκο.

Φοβισμένοι‚ για να αποφύγουν την οργή του πατέρα τους Αιακού‚ έφυγαν από το νησί κι ο Πηλέας εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλία, ακολουθούμενος από έναν αριθμό κατοίκων του νησιού (Μυρμηδόνες) ενώ ο Τελαμώνας πήγε στη Σαλαμίνα.  Ο Τελαμώνας όμως ένα βράδυ ξαναγύρισε κρυφά στο νησί, έκτισε τάφο για τον αδικοσκοτωμένο αδελφό του κι ύστερα θέλησε να απολογηθεί και να ζητήσει συγγνώμη από τον πατέρα του. Ο Αιακός δεν του επέτρεψε να βγει στη στεριά κι αυτός κατασκεύασε ένα ανάχωμα στο λιμάνι κι από εκεί απολογήθηκε. Ο Αιακός δεν βρήκε επαρκή την απολογία του Τελαμώνα και δεν θέλησε να τον αθωώσει. Έτσι ο Τελαμώνας γύρισε ξανά στη Σαλαμίνα, όπου εγκαταστάθηκε μόνιμα πια, ενώ ο Αιακός έμεινε χωρίς απογόνους στην Αίγινα.

Σύμφωνα με τον Παυσανία, στα δυτικά του ναού του Απόλλωνα στην Κολώνα και κοντά στο Αιάκειο, υπήρχε τύμβος, που έχτισε ο Τελαμώνας μεταμελημένος για τον φόνο και για να τιμήσει τον αδελφό του Φώκο. Σήμερα δεν υπάρχουν σαφή λείψανα που να αποδίδονται σε αυτόν το τάφο. Πολλοί υποστηρίζουν μάλιστα ότι αυτός βρίσκεται στη θέση «Βουνάκι» ΒΔ από τον φάρο, στα Πλακάκια. 

Επειδή ο Αιακός έβαλε τη δικαιοσύνη πάνω από τους συγγενικούς δεσμούς, οι αρχαίοι πίστευαν πως μετά το θάνατό του έγινε κριτής στον Άδη μαζί με τον Ροδάμανθη και τον Μίνωα.

Τα εγγόνια του Αιακού, ο Αχιλλέας, γιος του Πηλέα και ο Αίας γιος του Τελαμώνα, έγιναν οι πιο γνωστοί ήρωες του Τρωικού πολέμου ενώ τα παιδιά του Φώκου εγκαταστάθηκαν στην περιοχή του Παρνασσού και από τότε η περιοχή ονομάστηκε Φωκίδα.

Αργότερα η Αίγινα έγινε μέλος της Αμφικτιονίας της Καλαυρίας (Σημ. Η αρχαία ονομασία του Πόρου) που αποτελούσαν οι πόλεις: Ερμιόνη. Επίδαυρος, Ναύπλιο, Πρασιές, Βοιωτικός Ορχομενός και Αίγινα. Κέντρο της Αμφικτιονίας ήταν το ιερό του Ποσειδώνα στον Πόρο. Σιγά σιγά το εμπόριο της Αίγινας αυξήθηκε και τα Αιγινήτικα καράβια έφταναν σε όλα τα λιμάνια της Μεσογείου. Κατά την αρχή της συμμαχίας της με το βασιλιά του Άργους Φείδωνα, τον 8ο αιώνα π Χ συμπίπτει παράλληλα η Αίγινα να ξεκινάει και να γνωρίζει τη μεγαλύτερη καλλιτεχνική και οικονομική ακμή που συνεχίστηκε ως το 459 π.Χ.

Η ανάπτυξη του νησιού οφειλόταν κυρίως στη θέση κλειδί που κατείχε μπροστά στο λιμάνι του Πειραιά. Ο μόνος τρόπος με τον οποίο επικοινωνούσε η Αθήνα με τα περισσότερα σημεία του γνωστού τότε κόσμου ήταν οι θαλάσσιες συγκοινωνίες κι οι δρόμοι αυτοί περνούσαν υποχρεωτικά από την Αίγινα, που εκμεταλλεύτηκε το γεγονός. Ο Περικλής ονόμαζε την Αίγινα «Λήμη (τσίμπλα) του Πειραιά». Οι Αιγινήτες έμποροι πήγαιναν σ’ όλα τα λιμάνια της Μεσογείου και του Ευξείνου Πόντου. 

Χελώνη Αίγινας

Στη Λυδία στην κεντρική Μικρά Ασία, γνώρισαν και το νέο μέσον της εμπορικής συναλλαγής, το νόμισμα. Έτσι τον 8ο π.Χ. αιώνα κόπηκε από την Αίγινα το πρώτο αργυρό ελληνικό νόμισμα  Η Χελώνη‚ βάρους 13 περίπου γραμμαρίων και το αποτύπωμα χελώνας. 


Την εποχή αυτή η οικονομική ισχύς της Αίγινας είναι τεράστια. Όταν όλες σχεδόν οι γειτονικές πόλεις αντιμετώπιζαν αβάστακτα οικονομικά προβλήματα, η Αίγινα συνέχιζε να ζει άνετα και να ελέγχει μεγάλο μέρος της εμπορικής ναυτιλίας της Μεσογείου. 
Ίδρυσε μάλιστα ναυτικούς σταθμούς σε μακρινές περιοχές όπως στην Κυδωνία της Κρήτης και τον Αιγινήτη στην Παφλαγονία (Σήμ.χώρα της Μικράς Ασίας, αρχαιότερα η βόρεια Φρυγία). Γι’ αυτό χαρακτηρίζεται σαν ένα από τα έντεκα μεγαλύτερα ναυτικά κρατίδια, μαζί με τη Μίλητο, τη Φώκαια, την Έφεσο, τη Σάμο, τη Λέσβο, την Κόρινθο, τη Χίο, την Αθήνα, τα Μέγαρα και την Κέρκυρα. Η Αίγινα τα χρόνια εκείνα διέθετε δικά της ναυπηγεία, τα οποία όμως εξυπηρετούσαν μόνο τις ανάγκες του νησιού.

Μόνο γύρω στα 600 π.Χ. ύστερα από τις μεταρρυθμίσεις του Σόλωνα, οι Αθηναίοι άρχισαν να στρέφονται προς το εμπόριο χωρίς όμως να ενοχλήσουν ακόμη την ανθούσα οικονομία της Αίγινας, αν κι είχαν αρχίσει ήδη να φαίνονται τα πρώτα σύννεφα, πράγμα που άρχισε να δυσαρεστεί κάπως τους Αιγινήτες, οι οποίοι όμως συνέχισαν με την ίδια επιτυχία το εμπόριο και γενικά την εκμετάλλευση των θαλάσσιων δρόμων.

Το 528 ή 520 π.Χ. κατασκευάζεται το αρχαίο υδραγωγείο με σήραγγα μήκους 5.500 μ. Η αφετηρία του ήταν από την περιοχή του Κοντού νότια του χειμάρρου Μαρινά, μάζευε τα νερά της βροχής από τα γύρω βουνά και τα συγκέντρωνε με πλατιούς αγωγούς στη δεξαμενή του Μεριστού που ήταν η κεντρική δεξαμενή του και από εκεί τα διοχέτευε προς την Κολώνα και την πόλη. Ολόκληρο το νησί ήταν σπαρμένο από υπόγειες στοές, που συγκέντρωναν τα νερά από όλα τα σημεία και τα οδηγούσαν στην κεντρική δεξαμενή. Κάθε στοά είχε ύψος ίσο με το ανάστημα του ανθρώπου και φεγγίτες ,που οδηγούσαν πάνω στο έδαφος και χρησίμευαν για να μπαίνουν οι τεχνίτες και να κάνουν συντήρηση στο δίκτυο. Το δάπεδο και οι τοίχοι ήταν χτισμένοι με τούβλο και στην οροφή και το δάπεδο υπήρχαν πλάκες. Στην περιοχή του Γεωργικού Συνεταιρισμού, ανακαλύφθηκε έργο ύδρευσης μεγάλης αρχαιολογικής σημασίας, με πολλούς θαλάμους και πηγάδια. Στη θέση «Φαράκλα» βρέθηκαν ίχνη και δεύτερου υδραγωγείου, κατασκευασμένο τα χρόνια της κλασσικής αρχαιότητας. συνολικού μήκους 2.500 μ.  Στα θεμέλια του αρχαίου ναού της Κολώνας βρέθηκε μεγάλη δεξαμενή νερού, που διοχέτευαν το νερό του αρχαίου υδραγωγείου προς την πόλη.  

Το 500 π.Χ. ο πληθυσμός της Αίγινας έφθανε τους 440 χιλιάδες κατοίκους, από τους οποίους οι 40 χιλιάδες ήταν ελεύθεροι πολίτες. Την εποχή αυτή η Αίγινα είναι γεμάτη ιερά και ναούς που φιλοτέχνησαν οι διάσημοι Αιγινήτες καλλιτέχνες. Οι πιο γνωστοί από αυτούς ήταν ο Κάλων, ο Ονάτας κι ο Αναξαγόρας. Τα έργα τους στόλιζαν όχι μόνο τούς πολυάριθμους ναούς της Αίγινας αφιερωμένους στον Δελφίνιο Απόλλωνα, στην Αφαία, την Αφροδίτη και την Εκάτη, αλλά και πολλά ιερά στην Ελλάδα και Ιταλία.  Αξιόλογα έργα της Αιγινήτικης γλυπτικής θεωρούνται τα γλυπτά των αετωμάτων της Αφαίας που βρίσκονται σήμερα δυστυχώς (ίδια μοίρα με τα μάρμαρα του Παρθενώνα) εκτός του φυσικού τους χώρου, στην Γλυπτοθήκη του Μονάχου.

Οι Αιγινήτες άρχισαν να ανησυχούν πιο σοβαρά από την άνοδο της Αθήνας και την προώθηση του εμπορίου της. Βέβαια, το μίσος που χώριζε τις δύο πόλεις δεν ήταν μόνο οι εμπορικές, ναυτιλιακές και γενικά οικονομικές διαφορές. Στην Αθήνα διοικούσαν οι Δημοκρατικοί ενώ στην Αίγινα οι Ολιγαρχικοί που ελέγχονταν από εμπόρους και κεφαλαιούχους αστούς.


Όταν άρχισαν οι περσικοί πόλεμοι η Αίγινα πήγε στην αρχή με το μέρος των Περσών, γι’ αυτό και κατηγορήθηκε για Μηδισμό. Αργότερα όμως, στην εκστρατεία του Ξέρξη το 480 π.Χ., οι Αιγινήτες πολέμησαν στο πλευρό των άλλων Ελλήνων, πήραν μέρος στη ναυμαχία της Σαλαμίνας με 30 τριήρεις και διακρίθηκαν για τη γενναιότητά τους. Για το λόγο αυτό το Μαντείο των Δελφών έδωσε στους Αιγινήτες το «έπαθλο ανδρείας». Οι Αιγινήτες φορτωμένοι με λάφυρα και τους χρυσούς αστέρες των Περσών γύρισαν στο νησί τους με επικεφαλής τους αρχηγούς τους, Κριό, Πολύκριτο, Πυθέα και Ιοχένοο. Μαζί τους έφεραν και τριάντα νεκρούς. Οι κάτοικοι του νησιού επιφύλαξαν μεγάλη υποδοχή στους στρατιώτες τους και έθαψαν με ξεχωριστές τελετές τους νεκρούς τους. Οι τάφοι των «Σαλαμινομάχων» βρίσκονται σ’ ένα βραχώδες ακρωτήρι στη βόρεια πλευρά της Αίγινας, στην περιοχή Λιβάδι, απέναντι από το σπίτι του συγγραφέα Ν. Καζαντζάκη.

Ο ηρωισμός των Αιγινητών κατά τους περσικούς πολέμους και η ικανότητά τους στη χρησιμοποίηση των πολεμικών πλοίων, προκάλεσαν τον φόβο των Αθηναίων που διαπίστωσαν πόσο υπολογίσιμη δύναμη ήταν η Αίγινα. Έτσι αμέσως μετά τη ναυμαχία της Σαλαμίνας οι Αθηναίοι άρχισαν να παραμερίζουν την Αίγινα, που όπως είπαμε τη θεωρούσαν «τσίμπλα» στο μάτι του Πειραιά. Με την πρόφαση ότι οι Αιγινήτες ήθελαν να συμμαχήσουν με τους Κορίνθιους, οι Αθηναίοι τους επιτέθηκαν και διέλυσαν το στόλο τους κατά τη διάρκεια ναυμαχίας που έγινε το 459 π.Χ., μπροστά στο νησί Κεκρυφάλεια, το σημερινό Αγκίστρι. Στη ναυμαχία αυτή ο Αιγινήτικος στόλος πολέμησε ενωμένος με το στόλο των Κορινθίων και των Επιδαυρίων. Οι Αθηναίοι ανάγκασαν τους Αιγινήτες να παραδώσουν τον στόλο τους και να γκρεμίσουν τα τείχη τους, έγιναν δε φόρου υποτελείς στους Αθηναίους, πληρώνοντας 30 τάλαντα (Σημ.3) τον χρόνο (δηλαδή 1.100 κιλά χρυσό και άργυρο). Τον φόρο αυτό οι Αιγινήτες τον πλήρωναν στους Αθηναίους επί 18 χρόνια.

(Σημ.3) Οι Σουμέριοι, οι Βαβυλώνιοι και οι Εβραίοι διαιρούσαν το τάλαντο σε 60 μνες. 
Την υποδιαίρεση αυτή υιοθέτησαν και οι Έλληνες, μετατρέποντας τη μνα σε νομισματική μονάδα αναφοράς. Δηλαδή μία χρυσή μνα ισοδυναμούσε με περίπου 433 γραμμάρια χρυσού όχι μόνο ως μάζα, αλλά και ως αγοραστική δύναμη. Τάλαντα δεν κόπηκαν ποτέ και μνες μόνο σπάνια, αφού ένα τέτοιο κέρμα ήταν πολύ βαρύ για να χρησιμοποιηθεί. Κόπηκαν όμως δραχμές, δηλ. εκατοστά της μνας, βάρους περίπου 4,3 γραμμαρίων.

Τα τείχη της αρχαίας πόλης της Αίγινας καταστράφηκαν με την ήττα των Αιγινητών από τους Αθηναίους και ξαναχτίστηκαν μετά τον Πελοποννησιακό πόλεμο. Τα τείχη αυτά είχαν δέκα πόδια πάχος και προστατεύονταν με πύργους σε άνισα σημεία. Άρχιζαν από τον κυματοθραύστη ,που κάλυπτε τον ανοικτό όρμο ΒΔ στην Κολώνα περνούσε δίπλα στον πύργο του Ράλλη, πίσω από το ξενοδοχείο Δανάη και Ναυσικά και τα σπίτια Περσάκη και Πετρίτη, κάλυπταν την μεγάλη δεξαμενή στον Μεριστό και κατέληγαν στον μόλο του Και όπου συνδέονταν με τα τείχη των λιμανιών. Έκλειναν έτσι την πόλη τείχη και από στεριά και από θάλασσα.

Η έχθρα των Αθηναίων και των Αιγινητών σταμάτησε προσωρινά από το κοινό συμβούλιο των Ελλήνων. Στον Πελοποννησιακό πόλεμο (431-404 π..), οι Αθηναίοι επειδή φοβήθηκαν ότι η Αίγινα θα συμμαχούσε με τους Σπαρτιάτες και θα τους πρόσφερε ένα καλό προγεφύρωμα μπροστά στο λιμάνι τους, την κατέλαβαν και έδιωξαν τους κατοίκους της. Στο νησί εγκαταστάθηκαν τότε οικογένειες Αθηναίων κληρούχων, μεταξύ των οποίων ο Αριστοφάνης και ο Αρίστωνας ο πατέρας του Πλάτωνα.

Οι Αιγινήτες κατέφυγαν στη Σπάρτη στην Θυρέα (Σημ.Της Αρκαδίας) και ξαναγύρισαν στην πατρίδα τους με το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου το 404 π.Χ. όταν ο Λύσανδρος νίκησε στους Αιγός ποταμούς τους Αθηναίους και κατέλαβε την πόλη τους. Από τότε όμως η Αίγινα έχασε την παλιά της αίγλη, καταλήγοντας διαδοχικά στους Αιτωλούς, τους Περγαμηνούς και τους Ρωμαίους.
 
Εντάχθηκε στην Αχαϊκή συμπολιτεία και αργότερα στην Αιτωλική. Οι Αιτωλοί όμως την πούλησαν το 210 π.Χ., για 30 τάλαντα, στον βασιλιά της Περγάμου, Άτταλο Α’. Το 133 π.Χ., ο Άτταλος Γ’ έδωσε το νησί μαζί με ολόκληρο το κράτος της Περγάμου στους Ρωμαίους, που το χρησιμοποιούσαν ως τόπο παραθερισμού των αρχόντων της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Σύμφωνα με τον Παυσανία, που πέρασε από το νησί το 150 μ.Χ., στην Αίγινα δεν υπήρχε τίποτα αξιόλογο ενώ το ιστορικό λιμάνι του είχε παραχωθεί εντελώς.
Λόγω των επιδρομών των Γότθων και των Ερούλων (Σημ.: αυτοί που έκαψαν την Ακρόπολη το 267 μ.Χ.) στη Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο, μεγάλοι πληθυσμοί μετακινήθηκαν στην Αίγινα, η οποία γνώρισε μια δεύτερη ακμή. Κατά τον 10ο αιώνα οι επιδρομές των πειρατών ανάγκασαν ένα μέρος των κατοίκων να μεταναστεύσει ενώ τότε πραγματοποιήθηκε και η μεταφορά της πρωτεύουσας στην ενδοχώρα και συγκεκριμένα στην Παλαιά Χώρα.
 
Κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 12ου αιώνα, όταν η πειρατεία γενικεύεται σε μεγάλο βαθμό, λόγω της αποφάσεως του Ιωάννου Β' Κομνηνού (κατόπιν εισηγήσεως προς αυτόν του «Ιωάννου του εκ Προύτζης») να διακόψει τα κονδύλια προς το ναυτικό, η Αίγινα γίνεται βασικό ορμητήριο των πειρατών, ιδίως για τις επιθέσεις τους προς την Αττική, τους κατοίκους της οποίας τρομοκρατούν αρπάζοντας υλικά αγαθά, ζώα, ανθρώπους για σκλάβους ή για λύτρα, και βεβαίως σκοτώνουν πολλούς κατοίκους συχνά με βασανιστικό τρόπο ή απλώς τους ακρωτηριάζουν. Ο δε μητροπολίτης των Αθηνών Μιχαήλ Χωνιάτης, ακριβώς γι' αυτόν τον λόγο χαρακτηρίζει την Αίγινα ως «φωλιά των πειρατών». 

Εν συνεχεία η Αίγινα υποτάχθηκε από τους Φράγκους (1204 - 1317), τους  Καταλανούς (1451-1540), τους Ενετούς (1451-1540), στους Οθωμανούς (1540-1687), στους Βενετούς (1687-1715) και στους Οθωμανούς (1715-1821). Η σημαντικότερη όμως καταστροφή πραγματοποιήθηκε από τον Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα, το 1537, ο οποίος λεηλάτησε την πρωτεύουσα και αιχμαλώτισε και πούλησε σαν σκλάβους περί τους 4.000 με 7.000 Αιγινήτες. Στο τέλος του 18ου αιώνα οι Αιγινήτες εγκατέλειψαν την Παλιά Χώρα και εγκαταστάθηκαν στην θέση της αρχαίας πόλης της Αίγινας.

Οι επόμενοι οικιστές ήταν Αρβανίτες γεωργοί που σιγά-σιγά της έδωσαν νέα πνοή ζωής. 

Τον Σεπτέμβριο του 1687 την κατέλαβε ο Βενετός Μοροζίνης και με τη συνθήκη του Κάρλοβιτς (Σημ.1699) έμεινε κτήση Βενετική. Το 1715 μετά την πτώση της Κορίνθου, η Αίγινα περιήλθε σχεδόν αμαχητί στους Τούρκους και παραχωρήθηκε οριστικά σ’ αυτούς με τη συνθήκη του Πασσάροβιτς (Σημ.1718).

Στην επανάσταση του Ορλώφ, όταν οι Ρώσοι εγκατέλειψαν την Πελοπόννησο (1770) οι νησιώτες, εκτός από τους Συριανούς, υποτάχθηκαν στο ρωσικό στόλο. Η ρωσική όμως κατοχή στην Αίγινα διατηρήθηκε μόνο ως το 1772 και όταν το 1774 υπογράφηκε η συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή (Σημ.1774), τα νησιά επανήλθαν στην κυριαρχία του Σουλτάνου.

Όταν άρχισε ο νέος Ρώσο-τουρκικός πόλεμος (1787-1792) και οι Έλληνες ωθούνταν από το Λάμπρο Κατσώνη για νέα επανάσταση, οι περισσότεροι νησιώτες έδειξαν δυσπιστία στα νέα κηρύγματα της Μεγάλης Αικατερίνης. Βοη8ός του Κατσώνη έγινε τότε ο Ανδρούτσος, πατέρας του Οδυσσέα, ο οποίος με τις αρματολίτικες ομάδες του πήγε στα πλοία για να βοηθήσει πιο ουσιαστικά. Το 1792 μετά τη ναυμαχία του Σουνίου το πλοίο του Ανδρούτσου που είχε τους αρματολούς, λόγω τρικυμίας, έπεσε στην Αίγινα, εκεί οι Τούρκοι τους αντελήφθησαν και τους χτύπησαν. Ο Ανδρούτσος κατόρθωσε να ξεφύγει και κατέφυγε στη Μάνη μαζί με τον Κατσώνη.

Μεγάλη δραστηριότητα  έδειξε η Αίγινα και κατά την επανάσταση του 1821.

Η Αίγινα την Καποδιστριακή περίοδο.

(Σημείωση: Σαν πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους είχε επιλεγεί το Ναύπλιο. Λόγω όμως του εμφυλίου πολέμου στις 11 Νοεμβρίου 1826 ορίζεται σαν έδρα της προσωρινής ελληνικής κυβέρνησης η Αίγινα. 
Στις 30 Μαρτίου 1827, στη Γ΄ Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας, εκλέχθηκε Κυβερνήτης της Ελλάδας ο Ιωάννης Καποδίστριας με θητεία επτά ετών. 
Μετά τη Ναυμαχία του Ναβαρίνου στις 20 Οκτωβρίου 1827 η Ελληνική Κυβέρνηση εξέδωσε ψήφισμα που καλούσε τον Ιωάννη Καποδίστρια να έρθει στην Ελλάδα το ταχύτερο.
Η άφιξη του Κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια στην Αίγινα.  
Στις 24 Ιανουαρίου 1828 ο Καποδίστριας φτάνει με το αγγλικό πολεμικό πλοίο «Γουώρσπαϊτ» - 
με κυβερνήτη τον Γουίλιαμ Πάρκερ, που το 1850 σαν αρχηγός του βρετανικού στόλου απέκλεισε τον Πειραιά κατά τα γνωστά «Παρκερικά» και την υπόθεση «Πατσίφικο» - συνοδευόμενο από το γαλλικό «Ήρα» και το ρωσικό «Ελένη» κι αποβιβάζεται στην Αίγινα.
Στις 26 Ιανουαρίου 1828 ο Ιωάννης Καποδίστριας ορκίζεται κυβερνήτης στη μητρόπολη της Αίγινας. 
Τον Οκτώβριο του 1829 η πρωτεύουσα μεταφέρεται στο Ναύπλιο.) 

Στην Αίγινα, στο νησί αυτό του Σαρωνικού η μοίρα επιφύλαξε τη μεγάλη τιμή να υποδεχτεί τον πρώτο Κυβερνήτη της ελεύθερης Ελλάδας, τον Ιωάννη Καποδίστρια. Ήταν ένα όνειρο τεσσάρων και πλέον αιώνων που έγινε πραγματικότητα στις 12 Ιανουαρίου 1828 στην παραλία της «Περιβόλας» όπου αποβιβάστηκε ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας. Ο Καποδίστριας έφθασε στην Αίγινα με το αγγλικό πολεμικό «Γουόρσπαιτ» που το συνόδευαν το γαλλικό «Ηρα» και το Ρωσικό «Ελένη».

Στις 26 Ιανουαρίου 1828 ο Καποδίστριας ορκίστηκε στον Μητροπολιτικό ναό της Αίγινας ως πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας και η Αίγινα έγινε η πρώτη – προσωρινή – πρωτεύουσα του νεοσύστατου κράτους, το διοικητικό, εμπορικό και πνευματικό κέντρο του.

Ο πληθυσμός της αυξήθηκε αλματωδώς και υπολογίζεται ότι έφθασε τα 100.000 άτομα, αν και η «Γενική Εφημερίς της Ελλάδος», τους υπολόγιζε λιγότερους. Την εποχή αυτή στην Αίγινα ανεγέρθηκαν περίλαμπρα κτήρια είτε για να χρησιμοποιηθούν σαν κατοικίες αρχόντων και άλλων πλουσίων είτε για να χρησιμοποιηθούν ως δημόσια κτήρια και ιδρύματα που ξεχώριζαν και σήμερα ονομάζονται «Καποδιστριακά».

Μετά τη μεταφορά της πρωτεύουσας στο Ναύπλιο στις 3 Οκτωβρίου 1829  η Αίγινα πέρασε περιόδους οικονομικής κρίσης ενώ και το μεγαλύτερο σύνολο των προσφύγων που είχαν έλθει  εγκατέλειψαν το νησί επιστρέφοντας στις πατρίδες τους.

Νεότερα χρόνια.

Στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου το εμπόριο και ιδιαίτερα η αλιεία και η επεξεργασία του σφουγγαριού γίνονται μοχλοί οικονομικής ανάπτυξης του νησιού. Είναι η εποχή που οι πλούσιοι έμποροι κτίζουν τα νεοκλασικά κτήρια που κοσμούν σήμερα το λιμάνι της Αίγινας. Η παραγωγή των πασίγνωστων Αιγινήτικων κανατιών κι η ευρεία χρήση του Αιγινήτικου πωρόλιθου βοηθούν την τοπική οικονομία έστω και προσωρινά. Ταυτόχρονα μια νέα καλλιέργεια εμφανίζεται στην Αίγινα. Είναι η φιστικιά που τα πρώτα της φυτά φέρνει στο νησί ο Νίκος Πέρογλου από τη Συρία για να αποτελέσουν στα επόμενα χρόνια έως και σήμερα τη σημαντικότερη και πιο αποδοτική καλλιέργεια που έδωσε στην Αίγινα όχι μόνο οικονομική άνθηση αλλά την έκανε ξανά γνωστή στον κόσμο δίνοντας το όνομά της στον τύπο αυτό του φιστικιού.

Φτάνοντας στις μέρες μας διαπιστώνουμε ότι η οικονομία του νησιού βασίζεται πλέον στον Τουρισμό. Η καλοδιατηρημένη πόλη και τα χωριά, το θαυμάσιο κλίμα, το πλήθος των εγκαταστάσεων και υπηρεσιών εξυπηρέτησης τουριστών, τα αρχαία μνημεία αλλά και αυτά των νεότερων ιστορικών χρόνων, τα κέντρα θρησκευτικής λατρείας, η πλούσια πολιτιστική δραστηριότητα, η κοντινή απόσταση από το λεκανοπέδιο και το πλήθος των μέσων θαλάσσιας μεταφοράς, αποτελούν πόλο έλξης των φίλων της Αίγινας

Επί δικτατορίας Ιωάννη Μεταξά είχε προβλεφθεί η κατασκευή ναυτικών οχυρών στην
Πέρδικα και στον Τούρλο, τα οποία μαζί με το ναυτικό οχυρό των Φλεβών και τα πυροβολεία της Πούντας και του Κεράμου αποτέλεσαν το τμήμα της ελληνικής παράκτιας άμυνας, που έγινε γνωστή ως «Ναυτικά Οχυρά Σαρωνικού». Το 1940 το Πολεμικό Ναυτικό προχώρησε στην πόντιση ναρκών στις θαλάσσιες περιοχές Τούρλου - Φλεβών και Μονής Αιγίνης - Αγίου Γεωργίου Μεθάνων δημιουργώντας έτσι ένα προστατευμένο μέτωπο. Τον Απρίλιο του 1941 γερμανικά αεροπλάνα τύπου στούκας βομβάρδισαν τρεις φορές το νησί της Αίγινας καταστρέφοντας τους δύο λιμενοβραχίονες στο λιμάνι. Τον Μάιο του ίδιου έτους γερμανικά στρατεύματα αποβιβάστηκαν στα οχυρά του Τούρλου και της Πέρδικας. Τον Ιανουάριο του 1942 το γερμανικό υποβρύχιο U 133 βυθίστηκε από νάρκη στα ανοιχτά του Τούρλου.


Ξεκινήσαμε από την Κηφισιά στις 6:40 το πρωί της Κυριακής 14 Μαΐου 2023.
Φτάσαμε στη θύρα 8 στο λιμάνι του Πειραιά στις 07:00. Φορτωθήκαμε στο κλειστό φέρι  «Φοίβος» με αρκετό κόσμο κι αρκετά αυτοκίνητα. Απέπλευσε ακριβώς στην ώρα του στις 07:50 κι έφτασε – με καλό καιρό και ήρεμη θάλασσα – στο λιμάνι της Αίγινας στις 08:50. Η πρόγνωση για αρκετή συννεφιά όλη τη μέρα στο Freemeteo αποδείχτηκε εντελώς λανθασμένη. 




Στις 09:00 φτάσαμε στον αρχαιολογικό χώρο της Κολώνας αλλά το ωράριο λειτουργίας ήταν 10:00 με 17:30! 

Αφήσαμε την επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο και στο Μουσείο για το απόγευμα, συνεχίσαμε στον όμορφο παραλιακό δρόμο προς τη Βαγία κι ανηφορίσαμε τον καταπράσινο λόφο προς το ναό της Αφαίας. Προλάβαμε τα πλήθη. Είμαστε σχεδόν μόνοι μας. Μόλις φύγαμε κατέφθασαν 5 πούλμαν! Πληρώσαμε 3+3 = 6 ευρώ.





Συνεχίσαμε προς το ναό του Άγιου Νεκτάριου, περπατήσαμε στην Παλιάχωρα με τα πολλά ξωκλήσια, κατεβήκαμε στην τουριστική Αγία Μαρίνα - μας άρεσαν οι μικρές και μεγάλες  αμμουδιές της - κατηφορίσαμε στον χωματόδρομο προς την παραλία Βλυχάδα με το μικρό αγκυροβόλιο. Δεν μας άρεσε. 

Ανηφορίσαμε προς τον ενδιαφέροντα αρχαιολογικό χώρο του Ελλάνιου Δία με τα ερείπια μόνο της βάσης του αρχαίου ναού και το ξωκλήσι των Ταξιαρχών, χτισμένο δυστυχώς με πέτρες του ναού. Ο «δρόμος» που μας έλεγε να στρίψουμε η Garmin(α) στον «κεντρικό» χωματόδρομο ήταν μάλλον κοίτη χειμάρρου. Το δε μονοπάτι ήταν κακοτράχαλο! Ο χορταριασμένος χωματόδρομος που φαίνεται κοντά στα αρχαία είναι η συνέχεια του κακοτράχαλου χωματόδρομου.

Η Garmin(α) για άλλη μιά φορά μπερδεύτηκε και απέτυχε να μας βρει δρόμο που να χωράει  το Jeep προς τον αρχαίο Ελαιώνα. Βγήκαμε στον κεντρικό δρόμο και φτάσαμε στην Πέρδικα που κάτσαμε για φαγητό.

Μόλις φτάσαμε στην Πέρδικα στις 13:51 και πάρκαρα το jeep, προφανώς ξέχασα να κλείσω την GoPro την έβγαλα απ’ το παρμπρίζ, την έβαλα στην τσάντα ανοιχτή κι αυτή βιντεοσκοπούσε μαύρα βίντεο μέχρι  τις 16:00! 
Μόλις φτάσαμε στην πόλη της Αίγινας η ζεστή πλέον GoPro απλά δεν άνοιγε! 

Το απόγευμα προσπαθήσαμε να βρούμε το δημοτικό θέατρο με τις οδηγίες που είχα γράψει αλλά στάθηκε αδύνατο ελλείψει πινακίδων οδών! Την επόμενη φορά σε παρόμοιες περιπτώσεις να γράψω αριθμούς στενών π.χ. δεξιά στο 2ο στενό, αριστερά στο 3ο κλπ. Γυρίσαμε και πήραμε το αυτοκίνητο απ’ τον μεγάλο χώρο στάθμευσης μπροστά στο ορφανοτροφείο. Bρήκαμε το Πύργο Μάρκελλου με το Gps. Τα άλλα κτήρια του Καποδίστρια ΔΕΝ υπήρχαν στα αξιοθέατά του Gps! 

Ωραία η βόλτα στα στενά της πόλης ειδικά στον πεζόδρομο Ηρειώτη. Άσχημη κι έντονη μυρωδιά στην Ηρειώτη πίσω από την ψαραγορά που πλήθος κόσμου καθόταν έξω κι έτρωγε  στις ταβέρνες! Πλήθη λαού και στην πόλη της Αίγινας με ουρές στα διάφορα τουριστικά καταστήματα.

Το πρωί που φτάσαμε στο λιμάνι και το απόγευμα που φύγαμε υπήρχε αρκετός κόσμος στο εκκλησάκι του Άγιου Νικόλα του θαλασσινό και δεν το φωτογράφισα!

Στην επιστροφή το «Φοίβος» γέμισε με κόσμο και μ’ αυτοκίνητα.

Μποτιλιάρισμα στην επιστροφή στον Κηφισό!

Η Αίγινα δεν μας ενθουσίασε. Οι παραλίες της δεν μοιάζουν με τις παραλίες των Κυκλάδων αλλά έχει το ναό της Αφαίας που πρέπει οπωσδήποτε να τον δείτε από κοντά. Αξίζει και η βόλτα στα κεντρικά σοκάκια της πόλης της Αίγινας - έστω χωρίς πινακίδες οδών τα περισσότερα. Τα πλωτά μανάβικα στο λιμάνι δεν είναι πλωτά απλά προθήκες με καφάσια μπροστά σε αραγμένα καΐκια στο λιμάνι. 

Οι αλογατάρηδες να κάνετε μια βόλτα στην πόλη της Αίγινας με τις παραδοσιακές άμαξες.

Για ακτοπλοικά εισιτήρια πληρώσαμε (12 ευρώ το άτομο + 12 + 29 το αυτοκίνητο + 1,50 προμήθεια γραφείου = 54,50 ευρώ) x 2 = 109 ευρώ

Καύσιμα… Πρατήρια βενζίνης. Είδαμε αρκετά με τιμές από 1.890 μέχρι πάνω των 2 ευρώ.

Διανύσαμε 165 χλμ. Καταναλώσαμε 26.33 λίτρα απλής αμόλυβδης βενζίνης με μέσο όρο  κατανάλωσης 15,96 λίτρα ανά 100 χλμ. Πληρώσαμε 50 ευρώ! 

Καλό φαγητό (3,5/5) το μεσημέρι της Κυριακής στην σκεπαστή βεράντα της Γιοβίτας πάνω από την μαρίνα της Πέρδικας. Φάγαμε 6 φέτες ψωμί, χωριάτικη σαλάτα με χοντρόφλουδες κι άνοστες ντομάτες, με ελάχιστο λάδι αλλά ωραίο τυρί φέτα 8.50 ευρώ, νόστιμο μαριναρισμένο κοτοσουβλάκι με πατάτες τηγανητές 9,50 ευρώ, 6 καλοτηγανισμένα μπαρμπούνια 50 ευρώ το κιλό. Ήπιαμε 1 λίτρο δροσερό εμφιαλωμένο νερό και 2 χύμα μπύρες Alpha 300ml σε παγωμένα ποτήρια. Μας πρόσφεραν σος σαν ορεκτικό και στο τέλος μας κέρασαν γλυκό (χαλβά). Μας έφεραν απόδειξη χωρίς να τη ζητήσουμε. 
Πληρώσαμε 48 + 2 = 50 ευρώ.
 
Συνολικά για την μονοήμερη εκδρομή μας, πληρώσαμε 217,80 ευρώ.

Μας άρεσαν…
Ο ναός της Αφαίας.
Η καθαριότητα του αρχαιολογικού χώρου του ναού της Αφαίας και η ησυχία όση ώρα είμαστε εκεί. Τα πούλμαν άρχισαν να φτάνουν όταν φεύγαμε.
Το ξωκλήσι των Ταξιαρχών πάνω στα ερείπια του ναού του Ενάλλιου Δία.
Η παραλιακή βόλτα απ' το λιμάνι μέχρι τη Σουβάλα καθώς και η βόλτα στα στενά της πόλης της Αίγινας ειδικά στον πεζόδρομο Ηρειώτη. 

Δεν μας άρεσαν…
Η τεράστια σκαλωσιά μέσα στην – άδεια από κόσμο – εκκλησία του Άγιου Νεκτάριου.
Το γραμμένο στο χέρι κείμενο σε μιά κόλα χαρτί στην πόρτα του Άγιου Νεκτάριου που θεωρούσε – ανάμεσα στα πολλά – άσεμνο το παντελόνι στις γυναίκες κι είχε μια καρέκλα με γελοία αλλά… «σεμνά» φουστάνια ατάκτως ερριμμένα!
Το ωράριο του αρχαιολογικού χώρου στην Κολώνα. Ανοίγει αργά (10:00), κλείνει νωρίς (15:30)!
Η απουσία πινακίδων με τα ονόματα των οδών στην πόλη της Αίγινας.
Η κακή συνήθεια των επιβατών στο πλοίο να πιάνουν 2-3 καθίσματα είτε για τις τσάντες τους είτε για τα πόδια τους.

'Αλλα ενδιαφέροντα σάιτ.
Αν δεν ενδιαφέρεστε για τα σχόλιά μου και τις συντεταγμένες των περιοχών, πιέστε στην εικόνα που ακολουθεί να δείτε το μικρό μας βίντεο στο YouTube. Επιλέξτε υψηλή ανάλυση (HD) 1080 και πλήρη οθόνη (full screen).

Ακολουθούν μέρη που εμείς βρήκαμε ενδιαφέροντα με συντεταγμένες και σχόλια.

37° 44.693'n  23° 25.523'e  Λιμάνι Αίγινας
37° 44.703'n  23° 25.591'e Άγιος Νικόλαος ο θαλασσινός σήμα κατατεθέν του λιμανιού, χτισμένος πάνω στα θεμέλια του δεξιού πύργου της εισόδου του «Κρυπτού Λιμένα». 
37° 44.927'n  23° 25.589'e δημοτικό πάρκινγκ
Μνημείο Νίκου Καζαντζάκη απέναντι από πάρκινγκ 
37° 44.917'n  23° 25.516'e Αύρα ή Καρνάγιο, πίσω (Ν) από το μνημείο του Ν. Καζαντζάκη
37° 44.965'n  23° 25.529'e δημοτικό πάρκινγκ απέναντι από το Αρχαιολογικό Μουσείο.
Και το πρωί και το απόγευμα της Κυριακής 14 Μαΐου ήταν γεμάτο.
Αρχαιολογικό Μουσείο (10:00-17:30 4€) 3 αίθουσες 
Το πρώτο μουσείο που ιδρύθηκε στο νέο ελληνικό κράτος το 1829, από τον Ι. Καποδίστρια, βρίσκεται εντός του αρχαιολογικού χώρου της Κολώνας, όπου υπήρχε ο αρχαϊκός ναός του Απόλλωνα. Περιλαμβάνει αναπαράσταση πρωτοελλαδικής κατοικίας, το λεγόμενο «λευκό σπίτι». 

37° 45.019'n  23° 25.407'e Αρχαιολογικός χώρος Κολώνας, ερείπια ναού του Απόλλωνα


Το βίντεο του αρχαιολογικού χώρου της Κολώνας είναι της FFF Flying Pixels.

37° 45.088'n  23° 25.420'e Κολώνα. Η κοντινότερη στη πόλη παραλία, υπό τη σκιά του αρχαιολογικού χώρου της Κολώνας. Γαλαζοπράσινα νερά και δέντρα μέχρι το νερό, βραχώδης και σχετικά κρυμμένη από το δρόμο, την προτιμούν οι κάτοικοι και παραθεριστές των κοντινών ξενοδοχείων. Παραδίπλα αναπτύσσονται μικρά βραχώδη κολπάκια, σχεδόν ερημικά, με υπέροχα νερά. Ακόμη κι αν δεν κολυμπήσετε, αξίζει να την επισκεφθείτε για να θαυμάσετε ένα υπέροχο ηλιοβασίλεμα.
37° 45.389'n  23° 25.262'e  Το γλυπτό «Χωρίς τίτλο» (2004) του Γιάννη Μόραλη. Έχει τοποθετηθεί όπως ακριβώς επιθυμούσε ο δημιουργός του, που τόσο αγάπησε το νησί. Ακριβώς πάνω στο χώμα, με φόντο τη θάλασσα της Αίγινας. Απεικονίζει δύο φέριμποτ, το ένα να φεύγει και το άλλο να έρχεται από και προς την Αίγινα.
37° 45.704'n  23° 25.065'e Φανάρι (φάρος) του Μπούζα. 
37° 45.886'n  23° 25.429'e παραλία Πλακάκια πριν (Ν) το άγαλμα της «Μάνας» του Καπράλου
37° 45.905'n  23° 25.443'e «Μάνα» το άγαλμα του Χρήστου Καπράλου.
                                             Μουσείο γλύπτη Χρ. Καπράλου στην απέναντι πλευρά του δρόμου
37° 46.026'n  23° 25.576'e  το σπίτι του Νίκου Καζαντζάκη
37° 45.957'n  23° 25.747'e  Λιμανάκι ή Λιβάδι μερικά μέτρα Δ πριν τους αρχαίους τάφους
37° 45.959'n  23° 25.803'e  αρχαίοι τάφοι Σαλαμινομάχων, αρχαιολογικός χώρος.
37° 45.899'n  23° 25.996'e  παραλία Μαντάμ Ζηνοβί λίγο πριν Δυτικά των Αγ. Αναργύρων.
37° 45.928'n  23° 26.137'e  εκκλησάκι Αγίων Αναργύρων
37° 45.903'n  23° 26.378'e  Καμάρες. Στη Β ακτογραμμή του νησιού, ρηχή οργανωμένη αμμουδιά, πριν τη Σουβάλα, με μπιτσόμπαρο. Την προτιμούν οι κάτοικοι της περιοχής. Μετά την παραλία της Κολώνας, πηγαίνοντας Β από τον παραλιακό δρόμο, πλήθος από ακρογιάλια από τα Πλακάκια μέχρι το νησάκι Τούρλο, προσφέρουν πολλές επιλογές για κολύμπι.   
37° 45.991'n  23° 26.771'e  Λιμανάκι του παππού
37° 46.098'n  23° 27.128'e  Ακτή Καβουρόπετρα, βραχάκια
37° 45.964'n  23° 27.259'e  Άγ. Νικόλαος του Μούλου (μόλος) θέα, πάνω από Καβουρόπετρα
Μετά την καβουρόπετρα μικρά ναυπηγεία
37° 46.314'n  23° 28.369'e  παραλία Βίγλα, μετά Ανατολικά από τα 2 λιμανάκια Λεόντι
Δεν μας άρεσε ούτε για μία φωτογραφία.
37° 46.385'n  23° 29.266'e  λιμάνι Σουβάλας (Σουβάλα = τεχνητή υπόγεια δεξαμενή νερού)
37° 46.333'n  23° 29.497'e  παραλία Λουτρά Σουβάλας 
Παραλία (?) Χορεύτρα
37° 46.372'n  23° 31.547'e  Βαγία, λιμανάκι στο μικρό παραθαλάσσιο τουριστικό οικισμό
Βαγία. Μικρό ψαροχώρι γεμάτο βαρκάκια στο βόρειο μέρος του νησιού, μετά τη Σουβάλα. Ταβέρνες και καταλύματα.
37° 46.257'n  23° 32.186'e  Βαγία, παραλία, δεξιά της μικρό λιμανάκι & άλλη παραλία
37° 46.302'n  23° 33.114'e  μικρές παραλίες στην βόρεια πλευρά του νησιού 
Ρηχή θάλασσα. Μπορείς να περπατήσεις μέχρι το νησάκι απέναντι με το εκκλησάκι της Ζ.Πηγής!
37° 46.175'n  23° 33.626'e  μικρή αμμουδιά στη βόρεια πλευρά του νησιού 
37° 45.768'n  23° 33.849'e  βράχια με παραλία κάτω μπροστά το Κερί εντυπωσιακός βράχος
37° 45.340'n  23° 33.386'e  Κάβος, μικρή παραλία. Μπροστά της το νησάκι Τούρλος.
37° 44.992'n  23° 33.176'e  Κάβος, ερείπια προϊστορικού οικισμού






37° 45.261'n  23° 31.987'e  Δωρικός Ναός της Αφαίας (κρητική θεά Βριτόμαρτι-Δίκτυννα)
από πωρόλιθο το 500-490 π.Χ.(θερ.08:00-20:00, χειμ.10:30-17:30, 4€) σε πευκόφυτο λόφο. Η Αφαία (δηλαδή η άφαντη) ήταν θεά στην ελληνική μυθολογία, που λατρευόταν σχεδόν αποκλειστικά στο νησί της Αίγινας. Ξεκίνησε ήδη από τον 14ο αιώνα π.Χ. ως τοπική θεότητα που σχετίζεται με τη γονιμότητα και τον αγροτικό κύκλο. Κάτω από τη μεταγενέστερη αθηναϊκή ηγεμονία ταυτίστηκε με τις θεές Αθηνά και Άρτεμις, καθώς και με τη νύμφη Βριτόμαρτις, τον 2ο αιώνα μ.Χ., την εποχή του Παυσανία.  
Πληροφορίες για την Αφαία, στην οποία ήταν αφιερωμένος ο ναός, μας δίνει ο Παυσανίας από κάποιες παραδόσεις της Κρήτης. Σύμφωνα με αυτές, από τον Δία και την Κάρμη γεννήθηκε η Βριτόμαρτις που αγαπούσε πολύ το κυνήγι και γι’ αυτό τη συμπαθούσε ιδιαίτερα η θεά Άρτεμις. Την ερωτεύτηκε όμως ο Μίνωας και για να γλιτώσει από αυτόν έπεσε στη θάλασσα και μπλέχτηκε στα δίχτυα κάποιων ψαράδων που την πήραν μαζί τους στο καράβι. Εκεί όμως την ερωτεύτηκε ένας από τούς ναύτες και έτσι η Βριτόμαρτις αναγκάστηκε και πάλι να πέσει στη θάλασσα για να γλιτώσει και κολυμπώντας βγήκε στο νησί από όπου περνούσε το καράβι αυτό, την Αίγινα. Η κοπέλα πήρε αμέσως το δρόμο προς το δάσος του νησιού και σιγά σιγά οι ναύτες από το πλοίο την έβλεπαν να χάνεται, με κάποια θεϊκή επέμβαση. Γι’ αυτό την ονόμασαν Αφαία (άφαντη- αφανέρωτη). Στην Κρήτη την ονόμαζαν Δίκτυννα.
37° 45.013'n  23° 31.807'e  Μοναστήρι του Αγίου Μηνά σε καταπράσινο τοπίο.
37° 44.744'n  23° 30.790'e  Σπίτι Αλέξανδρου Ροδάκη Ν του Μεσαγρού
Παράκαμψη προς Άγιο Νεκτάριο, Παλαιοχώρα.
37° 44.817'n  23° 29.080'e  Άγιος Νεκτάριος, δίπλα Β το γυν. μοναστήρι της Αγ. Τριάδας.
37° 45.163'n  23° 29.277'e  Τίμιος Σταυρός, είσοδος στην Παλαιοχώρα το νησιώτικο Μυστρά της Αίγινας. Σε λόφο, 15 χλμ. από το λιμάνι και απέναντι (Β) από το μοναστήρι του Αγίου Νεκταρίου, η μεσαιωνική πρωτεύουσα του νησιού με τα δεκάδες ερειπωμένα ξωκλήσια. Προσφέρεται για πεζοπορία. Στον Τίμιο Σταυρό μοναδικές τοιχογραφίες του Αγίου Γεωργίου.
                                        Η Παλιαχώρα από τα μέρη που πρέπει να επισκεφθείτε στην Αίγινα! Χτίστηκε τον 9ο αιώνα από τους Αιγινήτες για να προφυλαχθούν από τους Σαρακηνούς πειρατές και παρέμεινε πρωτεύουσα του νησιού μέχρι το 1826. 38 ξωκλήσια από τα - υποτίθεται - 366 που υπήρχαν συνολικά, ένα για κάθε μέρα του χρόνου! Χαρακτηρίζεται ως ο νησιωτικός Μυστράς και θυμίζει τον βυζαντινό Μυστρά της Πελοποννήσου. Στην κορυφή του λόφου, σώζονται ίχνη Βενετσιάνικου Κάστρου του 1654.
37° 45.044'n  23° 29.372'e  δίδυμος ναός Αγ.Γεωργίου - Αγ.Δημητρίου στην Παλαιοχώρα.

37° 43.654'n  23° 29.209'e  Μονή Παναγίας Χρυσολεόντισσας (17ου αι). Προστάτιδα  της Αίγινας. 
Επιστροφή προς Αγία Μαρίνα…
Αλώνες

                                                Λιμάνι Αγίας Μαρίνας. Μικρές αμμουδιές ανάμεσα στα βράχια.
37° 44.472'n  23° 32.122'e  Αγία Μαρίνα, γνωστή πλατιά και ρηχή αμμουδιά. Οργανωμένη και  κοσμοπολίτικη. Η μεγαλύτερη του νησιού με ανατολικό προσανατολισμό. Κοντά της μικροί κολπίσκοι.
37° 44.350'n  23° 32.223'e  το ξωκλήσι της Αγ. Μαρίνας που έδωσε το όνομά του στην περιοχή
37° 43.858'n  23° 32.395'e  Βλυχάδα, λιμανάκι ΝΑ του νησιού, δίπλα του Β «παραλία».
37° 43.647'n  23° 32.290'e  κόλπος καρδούλα ή λαφοκλίστης
37° 42.567'n  23° 31.291'e  Παραλία με πέτρες και μεγάλα βότσαλα στο τέλος του στενού παραλιακού δρόμου μετά τις Πόρτες το μικρό ψαροχώρι με μία ταβέρνα στον οικισμό, 2 προς την παραλία πάνω από τη θάλασσα και 2 λιμανάκια. Αρκετό πράσινο.    
                                        Ανιτσαίο (Ανίτσαιο στον Google), παραδοσιακό (?) χωριό.
Παράκαμψη ΝΑ προς Βλάχηδες
37° 41.657'n  23° 31.119'e  Δύσβατος χωματόδρομος μέχρι το ξωκλήσι του Αγίου Αντώνιου και στη συνέχεια μονοπάτι προς το παρατηρητήριο του Αγίου Αντωνίου με θέα στο Αιγαίο. 
Επιστροφή προς Ανιτσαίο…
37° 42.459'n  23° 29.854'e  ξωκλήσι Ταξιαρχών στα ερείπια αρχαίου ναού Ελλάνιου Δία
  στον αρχαιολογικό χώρο του Ελλάνιου Δία 
37° 42.387'n  23° 29.864'e  μικρή υπαίθρια δεξαμενή νερού στον αρχ. χώρο του Ελ. Δία
37° 42.044'n  23° 29.747'e  Εκκλησάκι Προφήτη Ηλία & Αναλήψεως στη θέση αρχαίου ιερού του Ελλάνιου Δία, στο Όρος,   την ψηλότερη κορυφή της Αίγινας 531μ. (θέα)
37° 42.725'n  23° 29.875'e  μικρή εποχική λίμνη

Μονοπάτια στην Αίγινα στο aegina-hiking.com 
Εννιά πιστοποιημένα και... δεκάδες ακόμα μονοπάτια της Αίγινας προσκαλούν τους λάτρεις της φύσης και της πεζοπορίας σε μαγικές διαδρομές στα ανεξερεύνητα - και άγνωστα για πολλούς - βουνά του νησιού. Μονοπάτια ιδανικά για όλα τα επίπεδα διασχίζουν παραδοσιακούς οικισμούς, τις περίφημες δεξαμενές συλλογής νερού «σουβάλες» που μοιάζουν με στέρνες, εκκλησάκια και παρθένα τοπία, όλα κάτω από το εκτυφλωτικό φως της Αίγινας. Τα μονοπάτια της Αίγινας προσφέρονται για όλες τις εποχές του χρόνου, αλλά είναι ιδανικά για άνοιξη, φθινόπωρο και χειμώνα αν θες να αποφύγεις τη ζέστη του καλοκαιριού. Αξίζει να κάνεις το γύρο του Ελλάνιου Όρους που ξεκινάει από το Ανιτσαίο και περνά μέσα από τους Βλάχηδες, το Σφεντούρι, την Αχλάδα, την Ανάληψη και τους Ταξιάρχες. Αποκορύφωμα της διαδρομής, η συγκλονιστική θέα από την κορυφή του Όρους, όπου βρίσκονται τα ερείπια του αρχαίου ναού του Δία.

37° 42.798'n  23° 29.473'e  Ελληνικό Κέντρο Περίθαλψης Άγριων Ζώων απ’ το 1990.
37° 43.054'n  23° 28.791'e  Παχειά Ράχη, πετρόχτιστος οικισμός, θέα
Καπότηδες εγκαταλελειμμένο χωριό
                                                Παραλία Μαραθώνα Β
                                                Παράκαμψη Νότια…
37° 42.451'n  23° 28.433'e  διασταύρωση δεξιά, χωματόδρομος προς τον Αρχαίο Ελαιώνα, το φυσικό αξιοθέατο & κρυμμένο μυστικό της Αίγινας. Νοτιότερα από την Παχειά Ράχη, στη θέση Σφυρίχτρες, μια απομονωμένη κοιλάδα φιλοξενεί υπεραιωνόβιες ελιές που στέκουν αγέρωχες εδώ και πολλές εκατοντάδες χρόνια. Η επιφάνεια του κορμού τους υπολογίζεται ότι έχει ηλικία άνω των 400 ετών, ενώ κάποιες από αυτές εκτιμάται ότι είναι 1500 ετών. Άξιες θαυμασμού από τον άνθρωπο, οι ελιές αυτές αποτελούσαν κάποτε τον αρχαίο ελαιώνα της Αίγινας ενώ ακόμα και σήμερα βρίσκονται ανάμεσα σε διάσπαρτα εκκλησάκια και απομεινάρια από μετόχια.
    Στον Ελαιώνα υπάρχουν παλιά ξωκλήσια και ερείπια από πολλά μετόχια. Το όνομα της κοιλάδας οφείλεται στις υπεραιωνόβιες ελιές, ηλικίας πάνω από 400 χρόνια. Οι ελιές αυτές είναι διάσπαρτες και ανάμεσά τους τα ξωκλήσια της Αγίας Κυριακής, της Αγίας Τριάδας και του Αγίου Γεωργίου.

37° 42.453'n  23° 28.835'e  Αρχαίος Ελαιώνας. Μερικά μέτρ. Β το ξωκλήσι της Αγ.Τριάδας
37° 42.520'n  23° 28.345'e  ξωκλήσι Αγίας Κυριακής δίπλα σε κτίσματα, όχι ωραίος χώρος
37° 42.306'n  23° 27.969'e  διασταύρωση νότια προς Αιγινήτισσα
37° 41.928'n  23° 28.103'e  παραλία Αιγινήτισσα μετά την ομ. Ταβέρνα. Στο Ν τμήμα ομπρέλες. Οργανωμένη παραλία, πηγαίνοντας προς Πέρδικα, σχετικά απομονωμένη, με πράσινα αβαθή νερά, σκιά από τους τεράστιους ευκάλυπτους. Μουσική, καφές, φαγητό.
37° 41.686'n  23° 27.885'e  Όρμος Καρυώτη




37° 41.607'n  23° 26.939'e  Πέρδικα, πίσω από εκκλησία (Άγιος Σώζων) θέα προς Μονή.
  Η παραλία στο νησάκι Μονή απέχει 1.320 μέτρα.
37° 41.747'n  23° 26.049'e  παραλία στο νησάκι Μονή απέναντι από την Πέρδικα.
37° 41.665'n  23° 25.993'e  βραχάκια, στο νησάκι Μονή
37° 41.486'n  23° 27.108'e  Πέρδικα λιμάνι. Θυμίζει Κυκλάδες. Δίπλα (Ν) η ομ. παραλία. 
Βαρκάκια σας περνάνε απέναντι στην παραλία της Μονής σε 10 λεπτά.
37° 41.411'n  23° 27.254'e  Πέρδικα παραλία
37° 41.272'n  23° 27.046'e  Νότια οχυρά Αίγινας
37° 41.277'n  23° 27.005'e  γερμανικό πυροβολείο, μερικά μέτρα Δυτικά των οχυρών
37° 41.080'n  23° 27.809'e  παραλία Σάρπα ή Σαρπάς. Δεν την βρήκαμε!
Λίγο πριν φτάσετε στο λιμάνι της Πέρδικας, στρίβεται αριστερά μετά το βενζινάδικο στην αυτοσχέδια ταμπέλα που δείχνει ΣΑΡΠΑ. Δέντρα, δροσούλα, βότσαλα κι άμμος, πεντακάθαρα νερά και μια καντίνα. 
37° 40.753'n  23° 28.229'e  παραλία Μουριώτη
37° 40.684'n  23° 28.695'e  παραλία Κλήμα ή ΚλειδίΆνετος χώρος στάθμευσης. Δεν την πιάνει ο Βοριάς. Δέντρα, βοτσαλάκια, άμμος, καταπράσινα νερά αλλά και σκάφη που αράζουν στον απάνεμο κόλπο. 
Σφεντούρι
37° 41.526'n  23° 29.094'e  Δρακόσπιτα Β από Σφεντούρι. Πέτρινα κτίσματα μέσα στη γη, που αντί στέγης έβαζαν μεγάλες πλάκες. Οι πρώτοι κάτοικοι έβρισκαν εκεί καταφύγιο από τις επιδρομές των πειρατών. Η κατασκευή τους ανάγεται στην νεολιθική εποχή. Υπήρξαν καταφύγια βοσκών πριν πολλά χρόνια, οι οποίοι τα θεωρούσαν έργα, κυκλώπων και κατοικίες δράκων λόγω του μεγέθους των γιγάντιων πλακών της οροφής. Έτσι στη λαϊκή παράδοση καταγράφηκαν ως «δρακόσπιτα». Το «Δρακόσπιτο» της Αίγινας θα το συναντήσουμε σε κοντινή απόσταση από το χωριό Σφεντούρι. Θέα!.
  Επιστροφή προς Πέρδικα, Μαραθώνα…
  Μαραθώνας
Δύο διαφορετικές παραλίες, σε μικρή απόσταση, αμμώδεις, με ρηχά στην αρχή νερά, πλήρως οργανωμένες και πολύ δημοφιλείς. Στην πρώτη (Μαραθώνας Α) θα βρείτε φαγητό, καφέ, τραπεζάκια εκτός από ξαπλώστρες στη πολύ πλατιά αμμουδιά, αλλά και μεγάλα σκιερά δέντρα. Στην αμέσως επόμενη, με την ονομασία Μαραθώνας Β), μία καντίνα με ξύλινο deck, πάγκους και σκαμπό στη σκιά, διαθέτει ότι χρειαστείτε μέχρι το βράδυ. Ηλιοβασίλεμα.
37° 42.873'n  23° 27.797'e  Μαραθώνας, η δεύτερη παραλία
37° 43.198'n  23° 27.517'e  Μαραθώνας, η πρώτη παραλία
37° 43.525'n  23° 26.628'e  Άγιος Βασίλειος (Άγιος Ελευθέριος κατά Τόπο)
37° 43.577'n  23° 26.485'e  παραλία Aqua loca

37° 44.612'n  23° 25.789'e  παραλία Παναγίτσα (Εισόδια της Θεοτόκου), αριστερά της το μνημείο Καποδίστρια, η Ρέμβη, Heaven, Καφενείον, Σκοτάδης, Πελαΐσος, Ψαραγορά. Λίγο πιο πάνω, Εθνική Τράπεζα. Στο 2ο παράλληλο στενό, πίσω από την Εθνική Τράπεζα το Λαογραφικό Μουσείο. 
37° 44.760'n  23° 25.778'e  Λαογραφικό μουσείο
Στον παραλιακό δρόμο πιο πάνω από την Εθνική, το λιμεναρχείο, Τρ. Alpha, Eurobank και Τρ. Πειραιώς.
Είδη δώρων «Φιστίκι» Π. Ηρειώτη 15. 
Ζαχαροπλαστείο «Μούρτζης» στον πεζόδρομο Π. Ηρειώτη 57

«Καποδιστριακή διαδρομή» περιλαμβάνει: το κεντρικό λιμάνι της Αίγινας, τον Πύργο του Μάρκελλου, το Κυβερνείο, την Μητρόπολη της Αίγινας, το Εϋνάρδειο, το Δημοτικό Θέατρο Αίγινας, την προτομή του Ιωάννη Καποδίστρια και το Ορφανοτροφείο - Φυλακές.
Ερχόμενοι από νότια με κατεύθυνση βόρεια προς το λιμάνι, μετά το στάδιο δεξιά Φανερωμένης και στην Καποδιστρίου το πρώτο στενό δεξιά, υπάρχει χώρος στάθμευσης απέναντι από το Καποδιστριακό  ορφανοτροφείο, το πρώτο στην ελεύθερη Ελλάδα, κτήριο που αργότερα έγινε φυλακές. Στην πίσω (Αν) πλευρά του κτηρίου ο ναός τάμα των Ελλήνων του Καποδίστρια.
37° 44.622'n  23° 25.970'e  τάφοι, αρχαιολ. χώρος, απέναντι το πρώτο ορφανοτροφείο 

Καποδιστρίου – αριστερά Αφαίας – δεξιά Τελαμώνος – στη γωνία Αγίου Νεκταρίου το Δημοτικό Θέατρο Αίγινας, δίπλα του (Δ) το Εϋνάρδειο, λίγο πιο πάνω στην Αγίου Νεκταρίου η Μητρόπολη της Αίγινας – αριστερά Αγίας Θεοδώρας στη γωνία με την Κυβερνείου η Δημόσια βιβλιοθήκη της Αίγινας – λίγο πιο πάνω το Κυβερνείο – αριστερά Θωμαΐδου μετά την Πηλέως ο Πύργος του Μάρκελλου. 
Διαδρομή 900μ σε 12 λεπτά με τα πόδια από τον χώρο στάθμευσης. 
Μετά τον Πύργο Μάρκελλου στρίβουμε αριστερά (Ν) Αιακού.
Στη Σπύρου Ρόδη το 1ο στενό δεξιά στάση στο ζαχαροπλαστείο «Παγούδης» για σιροπιαστά,  γαλακτομπούρεκο, παγωτό αλατισμένο φιστίκι, φιστικόπιτα κλπ.
 

Επιστρέφουμε Αιακού (ήταν ο παππούς του Αχιλλέα) και στο 3 στενό στον πεζόδρομο Π. Ηρειώτη στρίβουμε δεξιά.  Π. Ηρειώτη 15 το κατάστημα με είδη δώρων «Φιστίκι». 
Λίγο πριν Π. Ηρειώτη 57 είναι το ζαχαροπλαστείο «Μούρτζης» για προϊόντα φιστικιού κι όχι μόνο!
Συνεχίζουμε βόρεια και βγαίνουμε πίσω από το κεντρικό λιμάνι της Αίγινας στη Λεωφόρο Δημοκρατίας. Επιστρέφουμε παραλιακά, μετά τον Σκοτάδη και τη Ρέμβη είναι το μνημείο του Καποδίστρια πριν την εκκλησία της Παναγίτσας (Εισόδια της Θεοτόκου). 
Πριν το στάδιο στρίβουμε αριστερά Φανερωμένης μέχρι το χώρο στάθμευσης στην Καποδιστρίου.
 
Εϋνάρδειο διδασκαλείο (1830), το πρώτο νεοκλασικό κτήριο στην Ελλάδα.

Μητρόπολη Αίγινας (1806) Κοίμ. Θεοτόκου, Αγ. Διονυσίου & Αγ. Ιωάννου Θεολόγου, που έγινε η ορκωμοσία  του Καποδίστρια στις 26 Ιανουαρίου 1828. 
Κυβερνείο.  Το κτήριο που ο λαός ονόμασε «το παλάτι του Μπάρμπα Γιάννη». Λιτό, πέτρινο, διώροφο κτήριο με ξύλινη σκεπή, χτίστηκε το 1803 και αρχικά ανήκε στον Αιγινήτη Αρχιμανδρίτη Γρηγόριο Μοίρα. Το 1827 ανακαινίστηκε για να φιλοξενήσει τον Ιωάννη Καποδίστρια και δημόσιες υπηρεσίες της κυβέρνησης του νεότερου ελληνικού κράτους από το 1828 έως το 1829. Στο ισόγειο στεγάζονταν οι Δημόσιες υπηρεσίες – και το νομισματοκοπείο  από τις 20 Νοεμβρίου 1828 – και στον 1ο όροφο το σπίτι του τότε κυβερνήτη, με δύο κυρίως δωμάτια (μία κρεβατοκάμαρα κι ένα γραφείο).
Έπειτα από την αναχώρηση του Καποδίστρια για το Ναύπλιο, το κτήριο του Κυβερνείου χρησίμευσε ως άσυλο για τους πρόσφυγες της Κρητικής Επανάστασης, ως δημοτικό σχολείο θηλέων, ως αρχαιολογικό μουσείο, ως γυμνάσιο και ως στρατώνας κατά τη γερμανική κατοχή. Σήμερα το κτήριο έχει μετατραπεί σε μουσείο όπου εκτίθεται το ιστορικό αρχείο της Αίγινας.
        Πύργος του Μαρκέλλου 
Παρατηρητήριο των Ενετών από τον 17ο αιώνα κι από το 1802 σπίτι του Αιγινήτη προκρίτου, φιλικού,  αγωνιστή κι αργότερα βουλευτή Σπύρου Μάρκελλου.
Λεπτομέρειες για τα κτήρια εδώ…
Η θεμελίωση των μεγάλων κτηρίων  

37° 45.023'n  23° 26.728'e  Η όμορφη εκκλησία! Άγιοι Θεόδωροι. 
Βρίσκεται λίγο έξω από την πόλη της Αίγινας, μεταξύ των χωριών Ασώματοι και Κυψέλη, χτισμένη στα τέλη του 12ου αιώνα. Αποτελεί το καλύτερα διατηρημένο Βυζαντινό μνημείο της Αίγινας. Στο εσωτερικό της συναντάει κανείς μοναδικές αγιογραφίες σε καλή κατάσταση στις οποίες περιλαμβάνεται και η σπάνια εικόνα της γέννησης του Χριστού με την Παναγία ως Γαλακτοφορούσα.

Γαστρονομία: Το πιο διάσημο προϊόν είναι, βέβαια, το φιστίκι Αιγίνης, που τα τελευταία χρόνια – χάρη και στο Φεστιβάλ Φιστικιού, το οποίο γίνεται κάθε φθινόπωρο– έχουν αρχίσει να αξιοποιούν δημιουργικά οι σεφ, οι αρτοποιοί και οι ζαχαροπλάστες του νησιού. Δοκιμάστε και κατσούλα, το ντόπιο ψάρι που έκανε μόδα ο Λευτέρης Λαζάρου. Θα το βρείτε συνήθως τηγανητό, με βούτυρο.
Δοκιμάστε το τυρί γκερεμέζι. Λευκό τυρί, αλοιφή, ελαφρώς ξινό με έντονη αλλά υπέροχη γεύση.

Φιστίκι Αιγίνης. Tο καλύτερο παγκοσμίως. Διαθέτει προστατευμένη ονομασία προέλευσης (ΠΟΠ). Η ποικιλία των φιστικιών Αιγίνης ονομάζεται «Κοιλαράτη» και καλλιεργείται στο νησί από το 1860. Το ξύλινο κιόσκι του Αγροτικού Συνεταιρισμού Φιστικοπαραγωγών Αίγινας, βρίσκεται έξω από το λιμάνι. Τον Σεπτέμβρη, διοργανώνεται στην Αίγινα το Φεστιβάλ Φιστικιού.  
Η φιστικιά (επιστ. Πιστακία η γνησία, Pistacia vera) κατάγεται από το Ιράν, ήταν γνωστή στους Ελληνες ήδη από τον Θεόφραστο και τα πρώτα ίχνη της εντοπίζονται την 7η χιλιετία π.Χ.   Ανάμεσα στα φυτά που έγιναν γνωστά από τις κατακτήσεις του Μεγάλου Αλεξάνδρου αναφέρεται και η φιστικιά και την περίοδο του Βυζαντίου ο καρπός της ήταν ιδιαίτερα δημοφιλής.
Σήμερα το Ιράν έχει τη μεγαλύτερη παραγωγή στον κόσμο.   Ακολουθούν οι Η.Π.Α., η Τουρκία και η Συρία και στην Ελλάδα καλλιεργείται σε πολλά μέρη εκτός από την Αίγινα.  Είναι δένδρο ιδιαίτερα ευπαθές και η καλλιέργειά του απαιτεί πολύ συγκεκριμένες εδαφολογικές και κλιματολογικές συνθήκες.
Ο πρώτος οργανωμένος φιστικιώνας έγινε το 1860 από τον Δ. Παυλίδη (της γνωστής σοκολατοβιομηχανίας) στο κτήμα του στο Ψυχικό.
Το πρώτο δενδρύλλιο φιστικιάς λέγεται πως έφερε στην Αίγινα πιθανότατα από τη Συρία ο γιατρός Νίκος Περόγλου το 1896, δημιουργώντας και τον πρώτο παραθαλάσσιο φιστικιώνα, έκτασης είκοσι στρεμμάτων.    Οι δικές του επίμονες προσπάθειες ώθησαν και έπεισαν τους  αγρότες  της Αίγινας να αντικαταστήσουν τις ελιές και τα κλήματα που καλλιεργούσαν μέχρι τότε, με φιστικιές αξιοποιώντας τις ιδιαιτερότητες του εδάφους και του κλίματος του νησιού που προσδίδουν στον καρπό ιδιαίτερα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά, εξαιρετική γεύση και άρωμα.  Το 1947 δημιουργήθηκε ο Σύνδεσμος Φιστικοπαραγωγών Αιγίνης σε μια προσπάθεια να δοθεί έμφαση στην ποιότητα.

Τις περισσότερες πληροφορίες για την ιστορία της Αίγινας τις πήρα από το διαδίκτυο κυρίως από αυτό το link του Δήμου της Αίγινας.
Σ’ αυτές πρόσθεσα τις δικές μου σημειώσεις και τις συνδέσεις – πιέστε στις υπογραμμισμένες λέξεις με τα έντονα γράμματα – αν ενδιαφέρεστε να μάθετε περισσότερες λεπτομέρειες.